372 jpeg

i k Niuiar>in m utmieio. fAwyimur iłr/ętcrniininv/mi /eona i penit)¹u i i. WBisrawit zutw ISBN 978-K5-01-14¹14-0. « by WN PWN 2007

Wpływ intcgracii / Lnu hurnpcitką na gospodarki; Polski 359

towarów oraz wpływają na zatrudnienie czynników produkcji w poszczególnych sektorach.

Symulacje zjawisk związanych ze znoszeniem barier w handlu międzynarodowym powinny w swoich założeniach uwzględniać strukturę rynku. Produkcja dóbr przemysłowych może, z różnych powodów, charakteryzować się dużym zmonopolizowaniem (koncentracją). Jeżeli monopolizacja rynku nic wynika z przesłanek po-zarynkowych (instytucjonalne bariery wejścia, działanie lobby itp.), jest ona często wynikiem występowania korzyści skali w produkcji. Jak pokazano w rozdziale 6 podręcznika, skutki liberalizacji handlu w warunkach niedoskonałej konkurencji mogą być silniejsze niż w warunkach konkurencji doskonałej i stałych przychodów skali. Liberalizacja handlu prowadzi do zmniejszania zysków producentów, opuszczania gałęzi przez firmy nieefektywne oraz zwiększania produkcji przez pozostałe firmy. Dzięki temu wzrasta skala produkcji i spadają koszty przeciętne, co z kolei wpływa na dalsze obniżanie cen przez producentów i wzrost nadwyżki konsumenta.

Szacunki skutków utworzenia Jednolitego Rynku (Program 1992) czy przystąpienia Polski i innych krajów środkowej i wschodniej Fu ropy do Unii Europejskiej z reguły uzyskuje się wykorzystując tzw. policzalne modele symulacyjne. Modele takie występują w prostej formie, kiedy to uwagę skupia się na jednej gałęzi gospodarki (modele równowagi cząstkowej), oraz w formie skomplikowanej, kiedy uwzględnia się powiązania pomiędzy gałęziami (zużycie pośrednie) oraz realokacje czynników produkcji między nimi - co stanowi istotę policzalnych modeli równowagi ogólnej {compttlable generał eqttłibrium modeli - CGE).

Modele równowagi zarówno ogólnej, jak i cząstkowej były szeroko stosowane w badaniu zagadnień związanych z integracją europejską. Tak zwany Raport Cccchinicgo z 1998 roku⁴ szacował za pomocą policzalnego modelu mikroekonomicznego przyrost dobrobytu (który jest wyrażony sumą zmian w nadwyżce konsumentów i zysków producentów) z tytułu wprowadzenia w życic postanowień zawartych w Programie 1992 na poziomic od 2.5% do 6.5% PKB (w zależności od scenariusza). Program Jednolitego Rynku zakładał zniesienie kosztów związanych z kontrolami granicznymi oraz innych barier w przepływie dóbr i usług (także instytucjonalnych, takich jak normy i standardy), co miało wpłynąć na zmniejszenie kosztów transakcyjnych w handlu międzynarodowym i wzrost dobrobytu. Raport oparty na modelu Smitha-Vcnablesa⁵ wskazywał, że na korzyści dobrobytowc składa się zwiększenie PKB Unii Europejskiej o 4.5%, obniżka cen o 6% i wzrost zatrudnienia o 1,5%, Zmiany tc są wynikiem obniżki kosztów transportu o 10% dzięki zniesieniu pozataryfowych barier handlowych w Unii Europejskiej.

Allen, Gasiorck i Smith⁴ używają modelu równowagi ogólnej do mierzenia efektów utworzenia Europejskiego Jednolitego Rynku. Autorzy ci wyróżniają dwa

1

/.oh. I'. Cccchini. M Caciiut, A. Jacąucmin (red.). The {-urofiean Challenge: I v92. 7V.v- Renefiti of a Single Market. Wildwiwd Home. Aldmhot I98S.

’ Zoli A. Smith, A. J. Wroablcł. Comfthting tire Interna!Market in tbe BtmpMn Communityr S'tarte Imlustrial Sonulations. 'European Economic Rcvicw¹ (32). 198S.

' 7.<ib. C. Allen. M. Gasiorck. A. Smith. Tbe Competithn F.ffects of tire Single Market in Fairofte. “Economic Policy" (27). I99S, ¹. 44i-4XA.