382 jpeg

*    ...........Ul    HVin/    ł A,    *ww

IN 9784MIM43I4-0.0 by WN PWN 2007

ROZDZIAŁ 10 Polityka handlowa w krajach rozwijających się 3<*9

krajach rozwijających się produkty krajowe prawic całkowicie wyparły importowane dobra konsumpcyjne (ale produkcja często odbywała się w zagranicznych firmach międzynarodowych). Kiedy wyczerpały się możliwości zastępowania importu dóbr konsumpcyjnych, kraje te uciekały się do ochrony półfabrykatów, takich jak karoserie samochodowe, stal czy produkty przemysłu petrochemicznego.

W większości krajów rozwijających się pęd do uprzemysłowienia antyimportowego napotkał naturalną granicę. Skomplikowane dobra przemysłowe, takie jak komputery, precyzyjne narzędzia mechaniczne itp., nadal importowano. Niemniej jednak większe kraje prowadzące politykę uprzemysłowienia antyimportowego, rzeczywiście zmniejszyły import do bardzo niskiego poziomu. Skrajnym przykładem były Indie: na początku lat 70. wartość indyjskiego importu (poza ropą naftową) wynosiła tylko około 3% PKB.

Uprzemysłowienie antyimportowe było niewątpliwie skuteczną strategią pobudzania wzrostu produkcji przemysłowej. W gospodarkach krajów Ameryki Łacińskiej udział produkcji dóbr przemysłowych w tworzeniu PKB siał się niemal tak duży jak w krajach uprzemysłowionych. (W Indiach udział ten był mniejszy, ale tylko dlatego, źc biedniejsza ludność tego kraju wydawała większą cześć dochodu tia żywność). W tych krajach wspieranie produkcji przemysłowej nie było jednak celem samym w sobie; miało być środkiem do osiągnięcia głównego celu - rozwoju gospodarczego. Czy uprzemysłowienie antyimportowe pobudziło rozwój gospodarczy? Tutaj pojawiają się poważne wątpliwości. Większość ekonomistów akceptowała tę politykę w latach 50. i na początku lat 60., ale w ciągu lat 60. uprzemysłowienie antyimportowe stało się przedmiotem coraz ostrzejszej krytyki. Co więcej, ekonomiści i specjaliści od polityki gospodarczej przestali namawiać do substytucji imporru, a podjęli próby naprawienia szkód, jakie poniesiono na skutek rc| niewłaściwie prowadzonej poliryki.

STUDIUM PRZYPADKU

Koniec substytucji importu w Chile

Chile jak: jecen z pierwszych krajów odrzuciło strategię uprzemysłowienia antyimportowego Az do początku lat 70 ten stosunkowo zamożny krai. o s- lnych tradycjach demokratycznych, prowadził politykę podobną do stosowanej w innych regionach Ameryki Ła66$k.e|. Poważnie ograniczając import, rozwinięto zaplecze przemysłowe. Kra| eksportował głównie produkty tradycyjnej gospodarki, zwłaszcza miedź Jednak na początku lat 70. rząd, opowiadający się za komunizmem, doprowadził do politycznego wrzenia, a skończyło &ę to na przejęciu wtadzy przez wolsko, które krwawo i brutalnie rozprawiło się z przeciwnikami.

Nowy rząd kierował się raczej niezwykłą w tamtym okresie wiarą w politykę wolnego rynku. Zniesiono kwoty importowe, zastąpiono je niskimi cłami. Od 1974 do 1979 roku średnia efektywna stawka celna na produkty przemysłowe spadła ze 151% do 14%. Czy to z powodu tej polityki, czy to mimo jej stosowania, w połowie lat 70. gospodarka chilijska znalazła się w nadzwyczaj trudnym położeniu (jedną z przyczyn złej