P R Kruptwn, M Otałlcld. £<<-vvmti,riwe!frłniiiWrmiT Tronu ipo/inia T 1. Wmsmwii 2009 ISBN 9784MIM43I4-0.C by WN PWN 20(17
J72 CZĘŚĆ II Polityka lundlowa się na niewielką i wysoce nieefektywną skalę. Rozwiązaniem problemu skali dla małych krajów |est. jak pokazaliśmy w rozdziale 6, specjalizowanie się w produkcji i eksporcie ograniczonej liczby dóbr oraz importowanie wszystkich pozostałych. Uprzemysłowienie antyimportowe eliminuje taką możliwość, gdyż wtedy główny nacisk kładzie się na produkcję przemysłową przeznaczoną na rynek krajowy.
Krytycy uprzemysłowienia antyimportowego twierdzą także, że pogłębiło ono również inne problemy, takie jak nierówność dochodów i bezrobocie.
W drugiej połowie lat 80. uprzemysłowienie antyimportowe krytykowali cko nomiści, organizacje międzynarodowe, takie jak Bank Światowy, ale także polity cy w krajach rozwijających się. Analiza danych statystycznych pokazuje, że kraje rozwijające się, które prowadziły politykę względnie wolnego handlu, rozwijały się. przeciętnie biorąc, szybciej niż te, które stosowały politykę protekcjonistyczną (jednak tę statystyczną zależność niekiedy ekonomiści stawiają pod znakiem zapytania2). Ta zmiana poglądów większości ekonomistów na temat uprzemysłowienia antyimportowego spowodowała zmianę faktycznie stosowanej na świecić polityki gospodarczej - wiele krajów rozwijających się zniosło kwoty importowe i obniżyło cla.
Zmiana kierunku polityki Chile z substytucji importu na politykę względnie liberalną (zob. ramkę na s. 36*>—370) była w tamtym czasie czymś raczej wyjątkowym. Jednak poczynając od połowy lat 80. wiele krajów rozwijających się obniżyło cła, zniosło kwoty importowe i inne ograniczenia w handlu. Tendencja do zmiany po lityki krajów rozwijających się w kierunku większej liberalizacji jest niewątpliwie jednym z ważniejszych zjawisk ostatnich dwóch dziesięcioleci.
Tabela 10.3
Stawki efektywnej protekcji celnej w przemyśle Indie i Brazylia
Okrei |
Indie |
Brazylia |
Koniec ist 80. |
126 |
77 |
Koniec IM 90. |
40 |
19 |
Źródło Ms-ceto de Paiva Abreu, Trade lićeralizaóan and ine PoiitKa! fccnctry ci Brud Since 1987. "iVcc krę Papa', Inter-Amerean De«')lopment Bank. Ż004. Dani ftodnk, A/vmd Subramian, Fmm 'Hmttu Gzeu tó’ to Proiń/cfoify Swe* ■ Tte Mistery ot Wie Wolim Gronth Tr*nMMat. 'IMF Worki ng Paper", Wsówigton D C. 2002.
Po 1985 roku wiele krajów rozwijających się obniżało cła, znosiło kwoty im portowe i otwierało swoje gospodarki na konkurencję ze strony importu. Tabela
’ Zob. Francisco Rodrijuez. Dani Kodrik. Trudę Policy jnd Economic Groteth: A SkeptWs Guide to Ctent-l;.i i Jnrze, w: Hen Bernanke, Keniu rh S. Rogoff (red.), NBI-.K Mjertteeoitomk* Awttutl 2000, MIT Press for N8FR. Cambridge MA. 2001.