X. Krupmn M Obittifld. nr/Os&sniirmfomt Teona Ipolmia T 1. W«5/jw» 200#
BN 978-*?-01-14X14-0. O by WN PWN 2<*07
380 CZĘŚĆ II Polityka lundlowj
rozwoju gospodarczego. Po pierwsze, założenie, że uprzemysłowienie i rozwój mu-szą być oparte na skierowanej „do wewnątrz" strategii zastępowania importu jest bez wątpienia fałszywe. Wręcz przeciwnie, wszystkie przypadki sukcesu opierały się na nastawionej _na zewnątrz" strategii uprzemysłowienia opartego na eksporcie dóbr przemysłowych. Po drugie, pesymistyczny pogląd, że rynek światowy jest zamknięty dla nowych graczy, co uniemożliwia biednym krajom bogacenie się. okazał się zdecydowanie błędny. Nigdy przedtem w historii tak wielu ludzi nie poprawiło tak szybko swojej stopy życiowej, jak stało się to w Azji.
1. Politykę handlową w krajach słabiej rozwiniętych można analizować przy użyciu tych samych narzędzi, które stosuje sic w analizie krajów rozwiniętych. Szczególne problemy krajów rozwijających się są jednak inne. Zwłaszcza w polityce handlowej w tych krajach przeważają dwa głównie cele: wspieranie uprzemysłowienia i rozwiązanie problemu nierównomiernego rozwoju gospodarki krajowej.
2. Politykę rządu polegającą na wspieraniu uprzemysłowienia często uzasadniano przez odwoływanie się do argumentu na rzecz protekcjonizmu wychowawczego. W myśl tej argumentacji, nowe gałęzie przemysłu wymagają czasowej ochrony przed konkurencją ze strony silnych gałęzi z krajów uprzemysłowionych. Argu ment na rzecz ochrony nowych gałę/i jest uzasadniony tylko w przypadku, kiedy można wskazać na zawodności rynku krajowego i konieczna może być interwencja. Dwa najpopularniejsze uzasadnienia dla jego stosowania, to istnienie nie-doskonałego rynku kapitału oraz problem przywłaszczania wiedzy wytworzonej przez firmy będące pionierami na rynku.
3. Posługując się argumentem na rzecz protekcjonizmu wychowawczego, prowadzono politykę uprzemysłowienia antyimportowego i rozwijano krajowe gałęzie przemysłu pod ochroną cel i kwot importowych. Polityka ta przyniosła sukces we wspieraniu uprzemysłowienia, ale przeważnie nic dala oczekiwanych korzyści w postaci przyspieszenia wzrostu gospodarczego i poprawy warunków życia ludności. Obecnie wielu ekonomistów bardzo krytycznie ocenia osiągnięcia polityki substytucji importu, twierdząc, że prowadziła ona do wspierania kosztownej, nieefektywnej produkcji.
•4. Poczynając od 1985 roku, wiele krajów rozwijających się, rozczarowanych rezultatami polityki zastępowania importu, znacznie zmniejszyło stopień ochrony celnej dóbr przemysłowych. W rezultacie wymiana handlowa krajów' rozwijających się gwałtownie się zwiększyła, a także wzrósł udział dóbr przemysłowych w ich eksporcie. Jednak skutki tc| polityki dla rozwoju ekonomicznego są w najlepszym razie niejednoznaczne.
5. Szybki wzrost gospodarczy kilku gospodarek azjatyckich przeczy poglądom, że rozwój gospodarczy musi się odbywać przez substytucję importu. Wzrost