3

I. Metaetyka.

l. Co to jest etyka?

Etyka jest to dyscyplina filozoficzna, obejmująca zespół zagadnień związanych z określeniem istoty powinności moralnej (dobra lub zła moralnego), z determinacją jej szczegółowej treści (słuszności), ostatecznym wyjaśnieniem faktu powinności moralnej działania oraz genezą zła (upadku) moralnego i sposobami jego przezwyciężania.

Potocznie nazwą etyka (od gr. ethos - stałe miejsce zamieszkania, obyczaj) oznacza się:

a)    teorię powinności moralnej lub moralnej wartości postępowania

b)    teorię faktycznie uznaw anych w określonym środowisku społecznym (etos) a często

także praktykowanych w nim norm moralnych postępowania (moralność)

c)    same prześw iadczeiiia (oceny) i praktyki moralne danej społeczności lub nawet

poszczególnych jej przedstawicieli.

2.    Jiikijest stosunek etyki do etologii?

Etologia jest to nauka obejmująca zespół dyscyplin naukowych: psychologię moralności, socjologię moralności, filozofię języka moralnego itp.. które opisują zjawiska związane z moralnością (np. opisuje poglądy jednostek oa temat dobra i zła moralnego Oraz związane z nim przeżycia i zachowania). Nie może jednak dokonyw ać ich ocen; nic może mówić, która z grup społecznych odznacza się wyższą, która zaś niższą moralnością. Gdy to czyni - wchodzi na teren etyki, która w tym sensie posiada charakter normatywny.

Etolog rozumie przez moralność określony zespół przekonań i postaw człowieka w społeczeństwie. Dla etyka moralność to relacja pomiędzy czynem ludzkim a ty bu kryterium, w świetle którego określa się wartość czynn. Etyk sięga głębiej niżeiolog. bada podstawy poglądów i poslaw moralnych - to, czym jc próbujemy uzasadnić. Etyka interesuje działanie człowieka, a także kształtowana tym działaniem jego postawa oraz sarn człowiek jako podmiot swego działania i postawy - pod kątem jego wartości moralnej.

3.    Jaka jest różnica poniiędzy etyką a metaetyką?

Z inspiracji angielskiej filozofii analitycznej, a szczególnie GE. Moore\% zrodził się nun filozoficznych dociekań nad zagadnieniami etycznymi, który' ogólnie znany jest pod nazwą m ę t ae t y k i.

Metaety ka - zwana lakźc etyką krytyczną — stawia sobie za zadanie powstrzymanie się od głoszenia programów etycznych i norm moraluych; za cel staw ia sobie „precyzyjne określanie poprawnych metod uzasadniania wypow iedzi lub pogLfdów mrm&ywnych oraz wykazywanie, te dana metoda jest metoda poprawną; [metaetykaj będzit więc służyć jaka nazwa oznaczająca uzasadnienie metody uzasadniania wypowiedzi normatywnych..Ad, Ogólnie metaetyka zajmuje się zagadnieniami poznawczymi i logiczno-metodologicznymi, które znajdują się u podłoża każdej etyki normatywnej.

Stąd metaetycy koncentrują się na analizach podstawowych pojęć etycznych i teorii etycznych. Starają się ustalić warunki prawdziwości twierdzeń etycznych, szczególnie zaś ocen i norm moralnych. W przeciwieństwie do etyki nie chodzi im o treści norm i o treści ocen, ale o w arunki ich uznawania za słuszne i racjonalnie uzasadnione.

3