8listopada (9)

10

Klasyczne rodzaje gleb:

Gleby bagienne - silnie zawilgocone, duża ilość szczątków roślin, ciemne.

Gleby brunatne i szare - z niedużą ilością humusu bogate w wodorotlenki Fe (gł. Europa Środkowa).

Czarnoziemy - gleby bogate w humus, powstają na bogatych w CaC0₃, gł. na lessach, w obszarach o umiarkowanych opadach.

Mady - gleby rozwinięte na namułach rzecznych, bardzo urodzajne.

Rędziny - gleby tworzące się na podłożu wapiennym, gliniaste, spiekające się pod czas susz, dość urodzajne.

Gleby górskie - o składzie jak podłoże (gleby inicjalne).

WIETRZENIE PODMORSKIE

Wietrzenie pod wpływem wody morskiej przy udziale rozpuszczonych w wodzie produktów rozpadu związków organicznych (gł. amoniaku, siarkowodoru) = halmyroliza.

Produkty:

-    glaukonit (minerał w ziarnach o wielkości <1 mm, ciemno-zielonych)

-    bentonit (utwór z wietrzenia popiołów wulkanicznych),    ^{2 T}°^e<w " ^

-    czerwony ił głębinowy (utwór formowany na równiach abysalnych - obszarach o

wolnym tempie sedymentacji, dobrze natlenionych).

ROLA WIETRZENIA W POWSTAWANIU ZŁÓŻ SUROWCÓW NATURALNYCH

1.    Koncentracja składników odpornych na wietrzenie - złoża eluwialne (złoża

diamentów, złota, platyny, cyny: piaski złotonośne, diamentonośne itd.).    o- ₍

2.    Koncentracja minerałów powstających w procesach wietrzenia (np. złoża kaolinu,

boksytów; złoża limonitu, pirytu).

DZIAŁALNOŚĆ GEOLOGICZNA WÓD PŁYNĄCYCH

Działalność niszcząca (erozyjna) i budująca (akumulacyjna).

Rodzaj działalności geologicznej wód płynących zależy od dynamiki wody (roli lepkości, bezwładności grawitacji w kształtowaniu ruchu wody: ruch laminarny, burzliwy, prąd spokojny, rwący, ruch ustalony, nieustalony) i odporności na niszczenie utworów podłoża (Ryc. 9).

Dynamika wody, wraz z frakcję materiału osadowego, kształtuje:

-    sposób erozji podłoża,

-    sposób transportu erodowanego materiału,

-    sposób akumulacji transportowanego materiału osadowego (rodzaj akumulowanego

materiału: gruby, drobny, sposób jego akumulacji: pojedynczymi ziarnami na płaskiej powierzchni, na zmarszczkach lub pręgach, laminami na powierzchni płaskiej lub pofalowanej)