Analiza rys wprowadzenie 1

L WPROWADZENIE DO ANALIZY RYSUNKU

Pierwsze próby potwierdzające znaczenie rysunku w badaniach, diagnozie i leczeniu podjął Corcardo Ricci w 1887r. Dotyczyły one swobodne twórczości rysunkowej dziecka wraz z wnikliwą jej oceną. Dostrzegł on wiele interesujących prawidłowości, między innymi to, że sposoby rysowania (stosowane w nim techniki) są bardzo zróżnicowane i nie zawsze uzależnione od wieku rysującego.

Podkreśla się bardzo dużą przydatność rysunku w procesie poznawania pacjenta. Rysunek jest niepowtarzalną, osobistą ekspresją wewnętrznych doświadczeń, która odpowiednio wykorzystana dostarcza informacji cennych nie tylko z diagnostycznego, lecz i z terapeutycznego punktu widzenia.

Rysunek może być wykorzystywany zarówno w pracy z ludźmi chorymi, jak i z klientami dążącymi do rozwoju osobistego.

Rysunek stał się znakomitą metodą oceny stanu psychofizycznego pacjenta, a także okazją do wyrażenia jego obecnych problemów i konfliktów.

Rysunek stanowi łatwiejszy sposób komunikacji z innymi niż werbalne (słowne) wyznanie osobistych uczuć, szczególnie jeśli wywołują one lęk. Klient uświadamia sobie istnienie jakiejś emocji. Sam rysunek staje się zaś trwałym i pomocnym zapisem, do którego można wracać w czasie procesu terapeutycznego. Zawodność ludzkiej pamięci nie dotyczy rysunku, gdyż podczas rysowania tych samych tematów w długich, a nawet bardzo długich odstępach czasu można zaobserwować powtarzalność elementów i schematów.

Znawcy rysunku są zgodni, że rysunki dzieci zawierają znaczną liczbę elementów, które pozostają (w mniejszej lub większej) zależności funkcjonalnej z ogólnymi dyspozycjami struktury psychofizycznej i życia psychicznego. Spontaniczna twórczość dziecka jest symboliczna reprezentacją najgłębiej ukrytych, nieuświadamianych cech i skłonności młodego twórcy. Cechy te stanowią zatem klucz do poznania osobowości dziecka i etapów jej kształtowania od najwcześniejszych lat życia.

Rysunek jest techniką pracy zarówno z dziećmi, jak i z dorosłymi.

Kolejność odczytywania rysunku:

1.    rozmieszczenie na kartonie poszczególnych elementów;

2.    barwy (mówią o emocjonalności).

Rysunek najlepiej wykorzystywać 1 na 1 (terapeuta + klient), ponieważ więcej dowiemy się wtedy o kliencie, a pacjenci nie będą od siebie nawzajem ściągać.

Do rysowania zostawiamy klientowi ołówek i kredki - nie zostawiamy linijki i gumki.

Rysunki nie są stałe - zmieniają się w zależności od stanu emocjonalnego jednostki.

2.ROZWÓJ EKSPRESJI RYSUNKOWEJ

Rysunek pojawia się bardzo wcześnie, bo już około 2.5r.ż., zanim pojawi się umiejętność pisania.

Okresy (poziomy) rozwoju ekspresji rysunkowej:

IVg V. Lo\venfeld’a

1.    bazgranie i gryzmolenie (2.5-4r.ż.)

2.    preschematyzm (4-6r.ż.)

3.    schematyzm (7-9r.ż.)

4.    rodzący się realizm (9-1 lr.ż.)

5.    pseudorealizm (1 l-13r.ż.)

6.    wizualizm (po 13r.ż. - adolescencja)

lVg P. Osterrieth (b. długo analizowała rysunki dzieci)

1.    faza bazgrania (2.5-6r.ż.)

2.    faza schematyczna (7-9r.ż.)

3.    faza realizmu konwencjonalnego (9-1 lr.ż.)

4.    faza rozwoju indywidualnego - adolescencja (po 1 lr.ż.)

2