A1

51

Komunikacja procesora z innymi elementami architektury komputera

DMA przeprowadza rutynowo proces odłączania procesora zainstalowanego na płycie głównej (sekwencja sygnałów I1RQ i HI DA) przed wysłaniem sygnału -DACK do chcącego zawładnąć magistralami procesora. Ten reaguje uaktywnieniem linii -MASTER (tj. sprowadzeniem jej do poziomu zera logicznego) i przejmuje sterowanie systemem.

Architektura 386,486 i Pentium

Modele AT wyposażone w procesory 80286 należą już do przeszłości. Większość obecnie używanych komputerów' wyposażona jest w' procesory 80386, 80486 i Pentium. Płyty takie cechują 32-bitowe magistrale systemowe (danych i adresowa). Gniazda kait rozszerzających (magistrala zewnętrzna) mają jednak wyprowadzone w dalszym ciągu jedynie 16 linii danych i 24 linie adresowe. Odpowiedniego łamania i przesuwania bajtów dokonują specjalne układy pośredniczące między magistralą systemową a zewnętrzną. Pomijając te szczegóły można powiedzieć, że architektonicznie 32-bitowc modele AT nie różnią się w istocie od swych 16-bitowych pierwowzorów. Wzrost częstotliwości taktujących, pociągający za sobą w oczywisty sposób przyspieszenie pracy magistral systemowych, niesie w sobie wzrost mocy obliczeniowej.

Najwęższym gardłem architektury AT pozostaje po dziś dzień magistrala zewnętrzna. Decydują o tym dwa główne czynniki: jej szerokość i szybkość pracy. Tak się nieszczęśliwie składa, że układy peryferyjne najintensywniej wymieniające dane z pamięcią montowane są na kartach rozszerzających. Mowa tu w szczególności o kontrolerach dysków twardych, kartach sieciowych i graficznych. Istnieją wprawdzie nieliczne wyjątki rozwiązań płyt głównych ze zintegrowanym na nich kontrolerem dysków lub wręcz kartami sieciowymi Ethernet, ale układy tc komunikują się z procesorem nadal 16-bitową szyną danych, chociaż z pow odzeniem mogłyby być obsługiwane /. wykorzystaniem 32-bitowych strumieni danych Drugim hamulcem jest częstotliwość taktowania magistrali zewnętrznej. Nawet w modelu 486DX-50 MHz magistrala zewnętrzna taktowana jest w najlepszym razie częstotliwością 12.5 MHz (zwykle 6-8 MHz). Wprowadzony wraz z magistralą AT standard ISA, którego producenci sprzętu muszą prze strzegąc dla zachowania zgodności sprzętowej, wyznacza maksymalną częstotliwość pracy magistrali zewnętrznej na 8.33 Ml Iz. Powstaje swego rodzaju błędne koło, gdyż szybkie układy peryferyjne nie wszędzie mogą być wykorzystane, a podnoszenie częstotliwości pracy magistrali nie gwarantuje niezawodnej pracy znajdujących się na rynku kart starszego typu.

Rozwiązanie tych problemów w ramach architektury AT nie jest możliwe. Z tego też względu powstało wiele konkurencyjnych standardów, z których tylko nieliczne ugruntowały swą pozycję na rynku. Oznacza lo naturalnie, że istnieją nie tylko płyty główne innych standardów, ale - co nie mniej ważne - dostosowane do nich karty rozszerzające obsługujące te same urządzenia zewnętrzne, jak monitory, dyski itp.