> wartość pomiarowa stanu ciepłoty organizmu, będąca wyrazem równowagi między wytworzeniem ciepła w toku procesów metabolicznych (spalanie pokarmów) i oddawaniem ciepła, zwłaszcza przez promieniowanie
> odczytywana na skali termometria wielkość fizyczna określająca stopień ogrzania organizmu.
Człowiek istota stałocieplna.
Ośrodek termoregulacji - CUN dno III komory (podwzgórze).
Ciepło wytwarzane jest w procesie przemiany materii.
Temperatura ciała ulega cyklicznym wahaniom: 0.5°Cdo 1°C.
> max. godz 16.00 - 17.00,
> min. godz. 3.00 Ródzaie temperatur:
> |
Poniżej 36°C |
temp. subnormalna |
> |
36 -37°C |
temp. normalna |
> |
37 -38°C |
stan podgorączkowy |
> |
38 -39°C |
gorączka umiarkowana |
> |
powyżej 39°C |
gorączka wysoka |
Temperatura subnormalna:
> 26°C - temp. krytyczna - prowadzi do porażenia ośrodka oddychania i naczynioruchowego i ostatecznie do śmierci
> HIPOTERMIA - sztuczne obniżenie temp. ciała, zwolnienie przemiany materii
> czynniki obniżające temp. ciała: wyniszczenie organizmu, odwodnienie, środki fizyczne i chemiczne stosowane w hibernacji
Gorączka:
\tr powyżej 42°C - koagulacja białek
> czynniki wywołujące wzrost temperatury:
A/ patologiczne
drobnoustroje ciała pirogenne
czynniki fizyczne np. uraz CUN
wzrost przemiany materii w przebiegu niektórych chorób B/ fizjologiczne
wysiłek fizyczny podniecenie nerwowe
Rodzaje gorączki:
> CIĄGŁA - wahania dobowe max. 1°C
> DWUFAZOWA - krzywa gorączki dwuszczytowa, np. w zakażeniu wirusowym
> POWROTNA - nawroty gorączki w tej samej chorobie
> PRZERYWNA - z okresami obniżenia do normy
> ZWALNIAJĄCA - wahania dobowe max. do 2°C Rodzaje co fania się gorączki:
> SPADEK LITYCZNY (PER LYSIM) - powolne ustępowanie
> SPADEK KRYTYCZNY (CRISIS) - przełom, szybkie ustępowanie gorączki w ciągu 24h
Tabela 1. Typy gorączki1
Typy gorączki |
Wartość w stopniach Celsjusza |
Stan podgorączkowy |
37.1-37.7 |
Gorączka lekka |
37,8-38.5 |
Gorączka umiarkowana |
38.6-39.0 |
Gorączka w ysoka |
39.1 -39.9 |
Gorączka bardzo wysoka |
40 i więcej |
1 Ciechaniewicz W.: Pielęgniarstwo. Ćwiczenia., PZWL, Warszawa 2001