DSCF1871

Osobowość borderline: Historio pojęcia i diagnoza zaburzenia

_91

Również sami pacjenci bronią się przed integracją, przed przyznaniem, że między 'dobrem’ i 'ziem’, między 'czarnym’ i 'białym’ są stany i tonacje pośrednie. Chcą wręcz przerywać terapię, anulując perspektywiczny moment 'nazwania', który nieuchronnie zbliża się w określonym czasie, jakby bezpieczniej czując się w sytuacji 'Ach, jak to dobrze, że nikt nie wie... ’. W odczuciu tym można stwierdzić obecność rozlanego lęku. Lęku przed czymś, czego nie chcą nazwać. Wówczas na płaszczyźnie strukturalnej następuje obrona przez zaprzeczenie. Jest to obrona przed anulowaniem dysocjacji wykorzystująca mechanizmy obronne takie jak: prymitywna idealizacja, identyfikacja projekcyjna, wyparcie, których celem jest utrzymywanie iluzorycznego poczucia omnipotencji i własnej wartości. Ostatecznie, pacjenci z zespołem pogranicznym poza przerywaniem impulsów i sytuacjami dysocjacyjnymi pokazują swoje 'prawdziwe’ oblicze często dopiero wtedy, gdy znajdują się w relacjach wymagających silnej odporności i wytrzymałości psychicznej.

2. Pierwsze użycie pojęcia borderline w psychiatrii

Zaburzenie pogranicza nie jest pojęciem nowym, pochodzącym z XX wieku. Psychiatra Ch. H. Hughes jest autorem, który w 1884 roku użył określenia borderland - obszar graniczny. Korzystając z faksymiliów pierwszego artykułu wydanego w czasopiśmie Alienist and Neurologist (1884,5, ss.85-91 -za: Dulz i Schneider 1997 ss. 169-175), poniżej zamieszczam obszerne fragmenty jego tłumaczenia⁶.

„Doniesienia z psychiatrii pogranicza - Prodromalne objawy zaburzenia psychicznego’¹

By C. H. Hughes, M. D. St. Louis

Lecturer on Nervous Disease, St. Louis Medical College.

„Pazzia del dubbio”. - W 1878 roku pan F.C., mężczyzna lal 20. zaczął uskarżać się na palpitacje serca. Wkrótce polem doszedł do przekonania, że patrzenie na przedmioty sprawia mu ból. Twierdził mianowicie, że to, co działo się w jego mózgu, a co wywołane było widokiem otaczających przedmiotów, sprawiało mu ból. Zawsze kiedy zamykał oczy, odczuwał na powiekach coś w rodzaju sieci, tak, że musiał je znowu otworzyć, bo wydawało mu się, że ta sieć pozostanie już na stałe. W

Tytuł oryginału brzmi: Borderland Psychiatrie Records—Prodromal Symptoms ofPsychical Impairmenl. W niniejszym artykule zamieszczam tłumaczenie polskie jedynie tych fragmentów (około % całości) tekstu, których treść prawdopodobnie siała się zaczynem dojrzewania do sensu współczesnego rozumienia pojęcia «zespół pograniczny¹.

Czytelnika proszę o tolerancję i wyrozumiałość odnośnie treści i sposobu dokonywanych opisów przypadków oraz ich interpretacji przez autorów artykułu. Dokonując tłumaczenia oryginału tekstu dążyłam do zachowania jego wiernego przełożenia na język polski. Cytowany tekst źródłowy jest jednak dokumentem naukowym sprzed ponad 100 lat. Wytłuszczenia fragmentów tekstu zostały dokonane przeze mnie w celu wskazania na symptomy, które mogłyby się wiązać z objawami borderline.