DSCF1878

Osobowość borderiine: Historia pojęcia i diagnoza zaburzenia

98

roku 1968 ogromne znaczenie odegrał wygłoszony przez R. R. Grinkera i współautorów referat (por. Śturova 1991; por. Stauss 1993) dotyczący diagnostyki zaburzeń z pogranicza. Na podstawie szczegółowych badań pacjentów, wyodrębniono charakterystyczne cechy występujące głównie w sferze emocjonalnej. Badacze zaliczyli do nich: złość, depresyjne poczucie osamotnienia i zaburzenie poczucia tożsamości. Oprócz tego wyodrębniono specyficzne podgrupy pacjentów przejawiających:

(1)    stany graniczące z psychozą, które charakteryzują się nieadekwatnymi i negatywistycznymi afektami oraz

niewłaściwym zachowaniem się w stosunku do innych pacjentów, jak i personelu;

(2)    syndrom borderiine - tj. pacjentów z negatywistycznymi, chaotycznymi uczuciami i zachowaniem, oraz

z wyraźną gotowością do przerzucenia swojej aktywności w obszar fantazji (niem. Agieren, ang. acting out) (zamiast pozostawać w obszarze czynności (Reagieren) - E. J.J;

(3)    osobowość jak gdyby (as-if personality), która jest powierzchownie przystosowana, ale bez emocji, z

wyraźnym deficytem afektywnym w kontakcie z innymi ludźmi; są to osoby, które nie są zdolne do rzeczywistych relacji z ludźmi, chociaż potrafią to kompensować dobrą wiedzą o tym. co robić, aby być przystosowanym. Jest to kompensacja pozorna, bo nie oparta na istotnym związku emocjonalnym z ludźmi; jednakże takie osoby mają intelektualne rozeznanie, w jaki sposób należy się dostosować do otoczenia. Dzięki temu przez pewien czas mogą udawać dostosowanie. Muszą być jednak zawsze samotne (por. leż Sokolik 1995);

(4)    stany graniczące z nerwicą, które przypominają dziecięce depresje.

Trzeba jednak pamiętać, iż żadna z tych grup nie ma zaburzeń intelektu i nie wykazuje autystycznego myślenia ani urojeń, a ich depresje są pozbawione samoobwiniania.

Autorem, który pracował nad wielowymiarowym teoretycznym rozpatrywaniem problemu jest Otto F. Kemberg. W wielu jego pracach, które pojawiały się systematycznie od 1967 roku, rozwinął teorię «Organizacji-Osobowośći-Borderline», (Borderiine-Personality-Organizalion), łącząc ją z klasycznym schematem zaburzeń charakteru. Z teorii Kemberga wyprowadzane są również propozycje dotyczące leczenia psychoterapeutycznego pacjentów z zaburzeniami z pogranicza.

Zdaniem Kemberga (1967, 1977) jednostki z pogranicza posiadają odrębną od psychotyków i neurotyków strukturę osobowości. Charakteryzują się stosowaniem specyficznych mechanizmów obronnych, których podstawowym jest rozszczepienie «Ja». Używając tego mechanizmu pacjent HtaMrsega wyłącznie dobrą, albo wyłącznie złą stronę innej osoby lub siebie samego. Splitting wynika HHMkjMaości do połączenia w jedną całość libidinalnie i agresywnie obsadzonych introjektów.

Ilizmcm wspierającym splitting jest prymitywna idealizacja. Powoduje ona, że obiekty