DSCN0360

14

gardzielowego. Najwyższa temperatura występująca w okolicy dya* wynosi około 1700°C. U góry temperatura wielkiego pieca wynosi zaledwie 200°C. Podwójne zamknięcie ma na celu zmniejszenie strat gazu gardzielowego, który przy pojedynczym zamknięciu ulatniałby się w czasie zasypywania naboju wsadowego i zapalał* by się nad piecem. Ruda, koks i. topniki przewożone są do pieca wagonikami i wciągane windą na górny pomost, z którego odbywa się ładowanie.

Vielki piec zaopatrzony Jest w urządzenia pomocnicze. Jak odpylaoz, w którym chwytany Jest pył porywany przez gaz gardzielowy, nagrzewnice powietrza, czyli kaupery /zwykle 4 szt./, łamacze rudy, kotły do aglomeracji, czyli spiekania rudy i pyłu gardzielowego, dmuchawy do powietrza /kompresory/ itp.

Nagrzewnice ; dmuchu są to wysokie wieże, których wnętrze wypełnione Jest cegłami ułożonymi w kratę. Przez dolne otwory wpr wadza się gaz palny i powietrze. Gaz spala się i nagrzewa cegły Po Jakimś czasie gaz skierowuje się do innej nagrzewnicy,a prze: rozgrzane cegły przepuszcza się w odwrotnym kierunku zimne powietrze przeznaczone do zasilania wielkiego pieca; nagrzewa sit ono do około 80Q°C i dopiero wówczas Jest wtłaczane przez dysze do wielkiego pieca. Dzięki temu można osiągnąć wysoką temperaturę, tłoczenie bowiem wielkich ilości zimnego powietrza /1,5 do 2 milionów na dobę/ powodowałoby, ostudzenie pieca.

PROCES WIELKOPIECOWI

Do wielkiego pieca ładuje się na przemian rudę 1 topniki oraz koks. Podstawowym składnikiem rud są połączenia żelaza z tlenem. Główną więc reakcją chemiczną zachodzącą w piecu Jest odebranie tlenu od rudy, czyli redukcja, w wyniku której wydzir la się żelazo metaliczne, Jak wiadomo, temperatura topnienia żelaza Jest wysoka i wynosi ponad 1500°C, domieszka Jednak węgla temperaturę tę znacznie obniża. Surówka o zawartości 3% węgla topi się w temperaturze około 12DO°C« Chcąo otrzymać żelazo metaliczne w stanie płynnym należy uzyskać możliwie wysoką temperaturę. Jako paliwo stosuje się koks hutniczy, który spełnia podwójne zadanie: spalając się w strumieniu gorącego powietrza dmuchanego przez dysze, daje wysoką temperaturę do 1700°C oraz działa chemicznie na rudę, gdyż węgiel zawarty w koksie łączy się z tlenem i uwalnia żelazo, które topnieje i spływa na dno pieca, żelazo styka się z koksem i wchłania go, gdyż węgiel ma zdolność rozpuszczania się w żelazie /podobnie jak cukier w wodzie/. Wskutek tego surówka zawiera zawsze domieszkę węgla. Ba zmianę z nabojami koksowymi do wielkiego pieca ładuje się naboje rudy mieszanej z topnikami - głównie kamień wapienny. Topniki są potrzebne w celu wytworzenia łatwo topliwej mieszaniny ze skały płonnej /tj. domieszek znajdujących się w rudzie/ i popiołu powstałego wskutek spalenia koksu. Tworzący się żużel topi się, sporna do dna pieca i jako lżejszy pływa na surówce.

Co    godzin spuszcza się płynny metal niższym otworem

przez koryto uformowane z piasku,'połączone z całym szeregiem odnóg, którymi surówka wlewa się do form i zastyga w bloki zwane gęsiami. Niekiedy też część płynnego metalu spływa innym korytem do wyłożonej materiałami ogniotrwałymi kadzi, umieszczonej na wagonie i w stanie płynnym jest odwożona do stalowni w celu dalszej przeróbki, żużel spuszcza się wyższym otworem przez rynnę do kadzi* wywozi wagonikami, na hałdę żużlową i wylewa /stąd widaó w nocy wielkie łuny/.

Żużel dawniej stanowił zbędny i uciążliwy materiał uboczny. Obecnie służy jako surowiec do produkcji materiałów budowlanych Można go rozdrabniaó, czyli granulowaó, wlewając do wody w stanie roztopionym i stosować do wyrobu cementów* betonów,cegieł żużlowych, materiałów izolacyjnych /np. wata żużlowa/ lub jako materiał do budowy dróg. ‘

Trzecim produktem wielkiego pieca obok surowóki i żużla jest gai gardzielowy, który zawiera dużo czadu, czyli tlenku węgla /podobnie jak gaz generatorowy/.

Mimo małej wartości opałowej /około 900 kcal na 1 nrfy gaz ten jest cennym produktem wielkiego pieca /bardzo duża produkcja dobowa - około 2 milionów m^/, gdyż stosuje się go do opalania niemal wszystkich pieców na terenie huty, nagrzewnic powietrza ltp. Wielki piec jest urządzeniem pracującym w sposób ciągły, wygaszanie go i ponowne rozpalanie jest kosztowne* toteż nieprzerwana jego praoa /kampania/ trwa kilka lat /zwykle