DSC95

I 50 min. W związku t tym wzajemne położenie Ziemi. Księżyca 1 Słońca w przestrzeni nieustannie tlą zmienia (rym. 6.5). W momentach nowiu I pełni Księżyc, Ziemia I Słońco lożą wzdłuż JednoJ prostej (ayzygia astronomiczna). Po pewnym aasle od tego momentu (1—3 dni) elipsoidy piy.

Rys. fl.5. Nierówność fazowa pływu

wów powodowanych przez siły Księżyca i Słońca układają się w ten sposób, że ich dłuższe półosie pokrywają się •. W związku z tym pływy księżycowy i słoneczny będą występować jednocześnie, a pływ wypadkowy będzie największy. Jest to tzw. pływ syzygijny (rys. 6.6). Okres upływający od momentu nowiu lub pełni do momentu wystąpienia pływu syzy-gijnego nazywa się wiekiem pływu półdobowego.

Podczas pierwszej i drugiej kwadry Księżyc i Słońce wyznaczają kąt prosty, którego wierzchołkiem jest Ziemia (kwadratura astronomiczna). Po upływie pewnego czasu (ok. 1,5 doby) również duże półosie elipsoid pływów księżycowego i słonecznego tworzą ze sobą kąt prosty. W związku z tym w tych miejscach, w których Księżyc wywołuje maksymalny wzrost poziomu wody, Słońce wywołuje maksymalny spadek wody. Ostatecznie pływ wypadkowy, zwany kwadraturowym, będzie najmniejszy.

W okresie pomiędzy momentami syzygii i kwadratury występują tzw. pływy pośrednie.

* Elipsoidą pływu nazywa się bryle obrotową, której kształt przyjęłaby powłoka wodna Ziemi pod wpływem sił pływotwórcąycb. gdyby Ziemia była w całości pokryta woda (rob. rya. tą. fPrsyp. tłum.}

Nierówność pótaka^czM Jmt przyczyną zmian wartości tzw. odiMpu ^Mowtgo Terminem tym określa się okres upływający pomiędzy 2„entem kulminacji Księżyca w danym punkcie a momentem wystą-najbliższej wody wysokiej. Podczas syzygii. kiedy Księżyc I Słońc*

Rys. 6.0. Pływy syzygijny i kwmdraturowy « — prsysptanwni* wody wysokiej, b — opbżnlcnle wody wysokiej

kulminują jednocześnie, momenty wód wysokich pływu księżycowego t słonecznego zbiegają się i woda wysoka obserwowanego pływu wypadkowego wystąpi po pewnym czasie (Ta) od momentu kulminacji Księżyca. W ciągu następnych dni, wskutek opóźniania się Księżyca względem Słońca o 50 min na dobę. Księżyc będzie kulminował później niż Słońce. W rezultacie momenty wód wysokich pływów księżycowego 1 słonecznego nie będą się zbiegały i ostatecznie woda wysoka pływu wypadkowego wystąpi nieco wcześniej niż podczas syzygii (przyspieszenie pływu).

Podczas kwadratury, kiedy różnica czasu pomiędzy momentami kulminacji Księżyca i Słońca osiąga 6 h, a wysokość wody wysokiej jest naj-

117