etno89

privilegia dooloralia rile conscquendi publieo ac soleimii cruditorum _ex_ami ni submiltit N. 0. fttropolitanus ad drem 28 marni MDCCLXXVIII, lypi₉j Henrici Heiuii, l niveisittatis typ.. Argentorati, s. 5.

® ..Upojeni nim nie cierpią na ból głowy”,

® Hiiarts - weseli.

^w ..U idu Tatarów. którzy spożyli w większej ilości spirytus zimowy, uskarża sj,. i po w)Hzeźwieniu na ból głowy; w dodatku wyraźnie to po nich widać. Ponadto 1 mogę potwierdzić, że niektóra) Tatara) pędzą spirytus nazywany pracz siebie 1 kumys, którym często wraz z nimi się raczyłem, wszyscy jednak piją przez cale I lato sfermentowane mleko: dzięki temu nie tylko nic im nie dolega, lecz mają się doskonale i są zawsze radośni; co więcej, ten sam napój zastępuje im pożywienie ] i potrafią zaspokajać nim głód przez wiele dni, tak że kiedy zamierzają wyruszyć j w drogę, zamiast zapasu żywności zabierają jedynie bukłaki wypełnioną sfermen- I towanym mlekiem". Cyt. za: N. Oseretskowsky, op. cit., s. 18-19.

^B Rtgimen itincrantium - dieta podróżna.

*    Marco Polo, op. cit., s. 195-1%.

^c Palus rinosus - napój podobny do wina.

*    „Arki albo Ariki nazywany jest przez Tatarów i Kalmuków spirytus przypo- 1 minający w smaku wino, który pędzą oni z kobylego lub krowiego mleka. 1 Zbierają najpierw mleko do pozszywanych ze sobą surowych zwierzęcych skór, ] w których pozostawiają je, aby skwaśniało i zgęstniało; następnie mieszają je 1 dopóki gęsty odwar nie wypłynie na powierzchnię. Wówczas zbierają odwar, suszą na słońcu i częstują nim gości; kwaśne mleko zaś albo piją albo desty- • biją z niego wspomniany alkohol podobny do wina, a to, co piją bez destylacji, ¹ nazywają Kumys”. Cyt za: Oseretskowsky, s. 5-4.

*    „Ośrodek handlowy cesarstwa”. 1. P. Lotichii, op. cit, s. 37.

⁵⁰ Forum coseorium - targ z serem.

*    Toltema caseria - serownia.

⁹⁸ Mulkrculae - wieśniaczki.

*    Brudna zona owczarza, ugniotła go swoimi rękami

i wstrętnemu mleku nadała taki kształt.

I. P. LoUchii, op. cit, s. 13.

* PwAoBoccone, Irtforoo oi łotticim, eformaggi dltalia, w Museo di fisi™ e<

eąwv7UŁVónatoedecoralo(boMefTaziorunarurali,ru)temedicuudieragiofuin^

ti seoondo i prindpii demodemi, lo. Battista Zuccalo, Yenezia 1697, s. 219.

« Zob. Iliram Haydin, The Counter-Rrnaissance. New York J950. przekład wioski: // Controrinascimento, il Mulim*. Bologna 1967, ». 202.

R Boc«rone. op. cii. s. 219.

•r* Ibidem.

⁹⁰ Paolo Boccone, Osserrazioni naturali ove si contengono materie medico-fisiche, e </i botartica. produzioni naturali. fosfori diversi, fuochi sotterranei d*Italia, e altre curiasitd. Disposte in tramu i familiari da P. Boccone. e diret-te. a vari cavallieri. e letterali del nostro secolo. secondo la stile delle Accade-mie fisico-matematiche d'Europa, per li Manole. Bologna 1684, s. 179. "Ibidem, s. 125-126.

^1,00 Giov«nni Baltarra. Pratica agraria distribuita in varij dialoghi, wyd. II, G. Archi, Faenza 1798, s. 121.

^,01 Ibidem.

¹⁰⁸    Ibidem, h. 124—125.

¹⁰⁹    Ęstratto della memoria che TEcc. Sig. Dott. Francesco Afolinelli dottore Accademico lesse poco fa in una adunala dci Georgofili. [w:] Lunario per i coniadini delta Toscana. An no 1787, Firenze. s. 103—113.

¹⁰⁴    Ibidem, a. 105-106.

¹⁰⁵    Blasphemaiu s — wyklęty.

¹⁰⁶    Neąuita — podlone.

^ICł Scatofagos -zgr.: jedzący ekskrementy.

K* Trattato della natura de⁹ cibi e del bere. Comino Ventura. Bergamo 1587,

s. 133.

io» ^ Campanella, op. cit.

¹¹⁰    Ibidem, s. 245.

¹¹¹    Ibidem, s. 246.

^1.2    Ibidem s. 245-246.

^1.3    Ibidem, s. 246.

¹¹ * Ibidem, s. 244.

^,,łV Ibidem, s. 247.

^1,8 Ibidem, s. 246-247.

^1,7 Ibidem, s. 247.

¹¹⁸ Burtoloineo Boldo, G. Alichele Sattonarola, Libro della natura et virtu delle cose che nutriscono et delle cose non naturali. Con alcune o&sertnizion i per conseruar la sanitd et alcuni quesiti da notare. Raccolto da dicersi autori Greci et Latini. et Arabi, prima per At. Atic hele Sa tona rola, nurtlico padotuno.