geolog lab23

Dolomity - skały utworzone z minerału dolomitu i zmiennych ilości kalcytu (Ca,Mg CO3). Ponieważ minerał dolomit reaguje z HCI tylko w stanie sproszkowanym lub po podgrzaniu kwasu, więc reakcja skały uzależniona jest od domieszki kalcytu. W typowym dolomicie zawierającym do 5% kalcytu reakcja jest nieznaczna. Dolomity powstają w drodze bezpośredniej krystalizacji z roztworu morskiej wody, lub w wyniku procesu dolomityzacji wapieni. Dolomityzacja polega na wzbogaceniu skał wapiennych w minerał dolomit przez doprowadzenie jonów Mg. Dolomity mają na ogół barwy białe lub żółtawe jednak domieszki mogą spowodować inne zabarwienia. Struktura często krystaliczna. Klasyfikacja dolomitów jest analogiczna do wapieni.

■    Skały krzemionkowe

Są to skały zbudowane w całości lub w przeważającej części z autogenicznej krzemionki wykształconej w postaci opalu, chalcedonu lub kwarcu. Z upływem czasu opal w skałach krzemionkowych ulega przeobrażeniu w chalcedon lub kwarc.

Geza - lekka, porowata, szorstka w dotyku. W składzie detrytyczny kwarc i organogeniczna krzemionka (igły gąbek krzemionkowych). Zwykle białe, żółtawe, szarawe.

Opoka - skała wapienno-krzemionkowa. Składa się z węglanu wapnia (burzy z HCI) i organogenicznej krzemionki pochodzenia gąbkowego. Jest to skała biała, lub żółtawa, zwięzła, brudząca palce, lekka, porowata.

Opoka lekka - powstaje w wyniku wietrzenia chemicznego (odwapnienia) zwykłej opoki. Makroskopowo podobna do zwykłej opoki, lecz jest lżejsza i bardziej miękka. Przy dotyku brudzi palce, nie burzy z HCI

Krzemienie i czerty - utwory krzemionkowe występujące w wapieniach, marglach, opokach, dolomitach, w postaci konkrecji I soczew. Krzemienie są różnie zabarwione, kształty mają kuliste, elipsoidalne lub nieregularne, ostro odgraniczone od skały otaczającej. Czerty mają nieregularne kształty, a barwę zbliżoną do barwy skały otaczającej. Powstają w efekcie koncentracji krzemionki w niezdiagenezowanym osadzie. Najczęściej zbudowane z chalcedonu z domieszką opalu i kwarcu.

Radiolaryty - powstają w wyniku nagromadzenia pancerzyków radiolarii, jest to skała silnie spękana, warstwowana, czerwonawa, zielonkawa lub szara, twarda, jest wskaźnikiem głębokomorskiej sedymentacji.

Jaspisy - czerwone skały zbudowane z kwarcu.

■    Skały gipsowo-solne

Gips - jako skała jest często wyraźnie krystaliczna, wielkość kryształów może być bardzo różna, bardzo drobnokrystaliczna odmiana gipsu o białawej barwie to alabaster, twardość 2.

Anhydryt - twardszy niż gips (twardość 3-4), drobnokrystaliczny, bywa włóknisty lub ziemisty, zwykle szary lub białawy, często warstwowany.

Halityt - sól kamienna, oprócz halitu zwykle zawiera domieszki innych minerałów solnych a często również substancje ilaste. Zwykle jest średniokrystaliczny, bezbarwny - przezroczysty, białawy lub szary.

ZADANIE DO WYKONANIA

Opisać wskazane skały osadowe wg schematu:

•    nazwa skały, grupa do której przynależy

•    struktura

•    tekstura

•    spoiwo (dotyczy skał okruchowych zwięzłych)

•    skład mineralny

23