Wykład 2 - Embriologia
Zygota - komórka posiadająca w jądrze diploidalną liczbę chromosomów, powstająca po zapłodnieniu (zespolenie przedjądrza żeńskiego - makrogameta - komórki jajowej i przedjądrza męskiego - mikrogameta - plemnik) po uprzednim zaplemnieriiu (otoczenie komórki jajowej przez zdolne do zapłodnienia plemniki)
Plemniki bezpośrednio po przedostaniu się do dróg rodnych kobiety nie są zdolne do zapłodnienia owocytu. Aby tę zdolność uzyskać, muszą przejść kapacytację (uzdatnienie -uzdalnianie plemnika do zapłodnienia w drogach rodnych) i musi w nich zajść reakcja akrosomowa.-
Kapacytacia stanowi proces przygotowawczy zachodzący w drogach rodnych kobiety i trwa około 7 godzin. W tym czasie z błony komórkowej leżącej nad akrosomem zostaje usunięta osłonka glikoproteinowa i białka płynu nasiennego. Zakończenie kapacytacji umożliwia wystąpienie reakcji akorsomowej.
Reakcja akrosomowa zachodzi w bezpośrednim sąsiedztwie owocytu pod wpływem substancji uwalnianych z komórek wieńca promienistego i komórki jajowej.
Pomiędzy błoną komórkową plemnika i zewnętrzną błoną akrosomową powstają liczne punktowe połączenia, co umożliwia uwolnienie zawartości akrosomu potrzebnej do przeniknięcia plemnika przez wieniec promienisty i osłonkę przejrzystą.
Podczas reakcji akrosomowej uwalniane są następujące substancje:
1. hialuronidaza, pomocna przy przenikaniu plemnika przez barierę utworzoną przez wieniec promienisty
2. trypsynopodobne enzymy potrzebne do wytrawienia przejścia w osłonce przejrzystej
3. akrozyna związana z wewnętrzną powierzchnią błony akrosomowej i również ułatwiająca plemnikom sforsowanie osłonki przejrzystej.
^przenikanie plemników przez wieniec promienisty
Komórki'wieńca promienistego są rozpraszane dzięki łącznemu działaniu enzymów nasienia i enzymów'z błony śluzowej jajowodu
przenikanie plemników przez osłonkę przejrzysta
Tę drugą barierę chroniącą żeńską gametę plemniki przenikają z pomocą enzymów uwalnianych z wewnętrznej błony akrosomowej. Plemnik po zetknięciu się z osłonką przejrzystą zostaje z nią silnie związany i szybko przez nią przenika. Przepuszczalność osłonki przejrzystej zmienia się po zetknięciu się głowy plemnika z powierzchnią owocytu. Powoduje to uwolnienie enzymów lizosomalnych wywołujących zmianę we właściwościach osłonki przejrzystej (reakcja osłony) i inaktywuje swoiste gatunkowo receptory dla plemników.
1