jiEnlnSjporl gażów w płucach
Tlen oraz dwutlenek węgla przechodzą przez barierę krew-powietrze drogą dyfuzji.
Ponieważ ciśnienie parcjalne Llenu w powietrzu pęcherzykowym (1330 kPa) jest wyższe od prężności tego gazu we krwi żylnęj opływającej pęcherzyki (532 kPa), tlen dyfunduje z pęcherzyka płucnego do krwi.
W podobny sposób dochodzi do dyfuzji dwutlenku węgla , z tym że kierunek dyfuzji jest odwrotny. W powietrzu pęcherzykowym ciśnienie parcjalne CCh równe jest 532 kPa. Wc krwi żylnej opływającej pęcherzy ki prężność CCri wynosi 5,11 kPa.
Hemoglobina znajdująca się w krwinkach czerwonych łączy się z tlenem rozpuszczonym w osoczu, przy czym jedna cząsteczka hemoglobiny może przyłączyć 4 cząsteczki tlenu. Jeden gram w pełni wysycanej tlenem hemoglobiny wiąże 1.39 ml tego gazu, co oznacza, że teoretycznie w płucach może związać się z hemoglobiną około 850 ml O; w ciągu jednej minuty.
Dwutlenek węgla wytworzony w tkankach transportowany jest we krwi w postaci wodorow ęglanów W płucach wodorowęglany zostają zamienione w dwutlenek węgla przez obecny w erytrocytach enzy m anhydr.iz.ę węglanową, zgodnie z równaniem chemicznym HC03'+HT=H;0+C0;. Wytworzony w ten sposób dwutlenek w ęgla dyfunduje do pęcherzyków płucnych, a następnie do drzewa oskrzelow ego.
Wdech- dzięki odpowiedniemu ułożeniu żeber i połączeń staw owych skurcz mięśni oddechowych klatki piersiowej powoduje jej pogłębienie w wymiarze przedni o-tylnym oraz poszerzenie w wymiarze boeżnym.
Skurcz przepony powoduje wydłużenie klatki piersiowej i powiększenie wymiarów klatki piersiowej
> wytworzenie się w niej ujemnego ciśnienia, które przenoszone jest poprzez jamę opłucnej na miąższ płucny.
r Mechanizm zasy sania- dodatkowy napływ krwi do naczy ń krwionośnych znajdujących się w płucach i klatce piersiowej.
Wydech następuje praktycznie samoistnie po zaprzestaniu działania mięsni oddechowych.
Dzieje się tak dzięki skracaniu się rozciągniętych przy w dechu w łókien sprężystych obecnych w dużej
liczbie w opłucnej, jak i w tkance łącznej występującej w płucach.
Skurcz mięśni brzusznych - pogłębianie wdechu poprzez podniesienie przepony, co dodatkowo zmniejsza objętość jamy klatki piersiowej.
Niekiedy, zwłaszcza u ludzi starszych, dochodzi do zaniku włókien spręży stych w miąższu płucnym. Prowadzi to do większej podatności ścian pęcherzyków płucnych na rozciąganie i może pow odować pękanie pęcherzyków, a co za ty m idzie- zmniejszenie powierzchni oddechowej. Stan taki nazywamy rozedmą starczą (emphysema senile)
?ciaskxi iii
Układ oddechowo unerwiony jest czuciowe przez liczne zakończenia nerwowe pochodzące od nerwu błędnego. Zakończenia tc przekazują informacje do ośrodków znajdujących się w pniu mózgu.
Wvróżniamv trzv rodzajeizaktińćzóńheryyowych^ffecepiorówj w płucach:.
1) ^p^g^^^twyi\vrazu\\e na rozciąganie, umiejscowione wsrod nuęsnj gładkich oskrzeli. Pobudzenie tych receptorów powoduje spłycenie wdechu;
2j !tAepi^.ppdnąblpnkoyyę, występujące w części przewodzącej układu
oddechowego. Odpowiedzialne są one m.in. za odruch kaszlu. Pobudzenie tych receptorów przez silne bodźce powoduje pogłębianie wdechu:
3) rjrceptdry-okolokapitóme, które znajdują sic w przegrodzie ' <*4 , . V . , , , ,
nuędzypęcłierzykowej. Receptory te pobudzone przez niektóre substancje
drażniące, obecne we wdychanym powietrzu np. chlorowodór. Odruch z tych receptorów powoduje zmniejszenie wentylacji płucnej i ma charakter obronny, polegający na zmniejszeni dostępu szkodliwych substancji do płuc.
Ośrodek oddechowy, umiejscowiony w pniu mózgu, integruje pobudzania docierające z receptorów obwodowych oraz powstające w samym mózgu i przekształca je w potencjały czynnościowe, 'przewodzone przez neurony ruchowe unerwiające mięsnie oddechowe.