Pobieranie materiału do badań z powierzchni
Metoda tamponowa
Stosowana do oceny skażenia mikrobiologicznego dużych powierzchni (kadzie fermentacyjne, beczki, kontenery) oraz powierzchni wewnętrznych (przewodów, zaworów, uszczelek). Materiał pobiera się przecierając jałowym tamponem z waty lub gazy powierzchnię przeznaczoną do badania, następnie tampony umieszcza się w probówce z jałowym płynem i przez dokładne wytrząsanie spłukuje pobrany materiał. Zawiesina z materiałem jest wysiewana na odpowiednie podłoże.
W przypadku pobierania materiału z powierzchni płaskich (przy ocenie ilościowej skażenia) stosuje się jałowy szablon wykonany z drutu lub blachy w postaci kwadratu o znanej powierzchni (25 lub 100 cm2).
Metoda wypłukiwania
Stosowana do oceny czystości opakowań szklanych lub metalowych. Wewnętrzne powierzchnie naczynia opłukuje się przez wytrząsanie określoną ilością jałowego płynu fizjologicznego lub wody destylowanej. Uzyskaną w ten sposób zawiesinę przeznacza się do dalszych badań.
Metoda Richtera
Stosowana do badania czystości opakowań szklanych poprzez wlewanie do naczynia podłoża agarowego, które przez obracanie naczynia rozprowadza się równomiernie na jego wewnętrznych ściankach. Naczynie dokładnie zamknięte inkubuje się w odpowiedniej temperaturze i po określonym czasie ocenia obecność kolonii drobnoustrojów.
Metoda odciskowa
Stosowana przy ocenie czystości materiałów opakowaniowych, korków, wieczek lub innych małych powierzchni. Badany materiał przyciska się do powierzchni zestalonego podłoża agarowego. Po określonym okresie inkubacji w odpowiedniej temperaturze określa się obecność kolonii mikroorganizmów.
Kontrola powierzchni może być wykonywana specjalnymi przyrządami, które są w ofercie firm zajmujących się diagnostyką mikrobiologiczną. Należą do nich:
• płytki łopatkowe składające się z umieszczonej w plastikowym zakręcanym
• opakowaniu plastikowej łopatki pokrytej z obu stron podłożem agarowym. Posiew można wykonywać trzema sposobami:
o dociśnięcie podłoża na łopatce do badanej powierzchni stałej; o potarcie podłóż na łopatce materiałem badanym pobranym za pomocą tamponu z
waty;
o zanurzenie łopatki jeżeli badany materiał jest w postaci płynnej.
Po okresie inkubacji w określonej temperaturze wzrost drobnoustrojów na łopatce ocenia się zgodnie z dołączonym do opakowania wzorcem.
Ocenę czystości powierzchni można wykonać metodą bioluminescencji poprzez pomiar stężenia ATP (adenozynotrifosforanu), który jest składnikiem organizmów roślinnych i zwierzęcych. Ocenę zawartości ATP prowadzi się zgodnie z dołączonymi normami dla poszczególnych produktów.
• Pobieranie płynów do badań
Soki, mleko, wodę itp. pobiera się jałową pipetą do jałowej butelki, kolbki lub probówki w ilości V1 objętości naczynia i szczelnie korkuje. Próby pobiera się przy palniku zgodnie z opisaną procedurą. Przed posiewem należy dokładnie wytrząsnąć próbkę przygotowaną do badania.
Pobieranie past
Galaretki, przeciery, pasty itp. pobiera się jałową łopatką w ilości 20 - 50 g do wyjałowionej i wytarowanej kolbki o pojemności 200 cm3 i rozcieńcza przed posiewem określoną ilością rozcieńczalnika (rozcieńczenie 1 :10 lub 1 :100).