IMG�84

Kim ma być nauczyciel?

Halina Winnicka

Łowicz

Wzrost roli i znaczenia oświaty w życiu narodu wyznaczy! nauczycielowi nowe zadania i nowe funkcje w szkole i w środowisku. Stale jednak aktualne i trudne do rozwiązania są następujące problemy:

•    Jak przygotować nauczyciela, by proces kształcenia I wychowania stawał się twórczym I mądrym dialogiem?

•    Jak wyposażyć nauczyciela w wiedzę o złożoności i subtelności ludzkie) psychiki?

•    Jak kierować rozwojem ucznia, by przygotować go do samokształcenia i samodoskonalenia?

•    Jakie czynniki należy uwzględnić w procesie dydaktyczno-wychów-wczym, by nauczyciel mógł uznać wielość dziecięcych indywidualności. aspiracji, dążeń I wartości?

•    Skąd bierze się niechęć nauczyciela ł szkoły do uznania indywidualizacji w procesie dydaktyczno-wychowawczym? Odpowiadając na pierwsze pytanie przyjąć trzeba, iż w naszym systemie oświatowo-wychowawczym dokonywać się muszą Istotne zmia

ny w relacji nauczyciel — uczeń. Nauczyciel nie może się uważać za wyłączne źródło informacji, lecz musi stawać się w coraz większym stopniu przewodnikiem po Swiecie nauki, wartości oraz doświadczeń ucznia. Szkoła i nauczyciel pod wpływem takich czynników jak rozwój nauki, techniki, kultury, wzmożony bieg informacji, ścieranie się różnych systemów wartośoi. potrzeby ciągłego kształcenia się ludzi, będą zmieniać swoje funkcje.

W ewolucji roli nauczyciela coraz większa znaczenie będzie miał poziom kształcenia nauczycieli przed podjęciem pracy I w czasie pracy zawodowej. Nauczyciel winien wykazywać się wysokim poziomem wiedzy i umiejętności, głębokiej identyfikacji z zawodem i to zarówno w postawach moralnych, kulturze ogólne) jak I w umiejętnościach kierowania własnym rozwojem.

Bez względu na aktualny poziom kształcenia kadr oświatowych trzeba podkreślić powszechność we wszystkich systemach oświatowych tendencji do kształcenia nauczycieli na poziomie wyższym. Sprawą zasadniczą jest wybór dyscyplin kierunkowych oraz ustalenie, czy kształcenie

to powinnd być jednokierunkowe czy wielokierunkowe. Na ogół postuluje się potrzebę studiowania szerokiego zakresu dyscyplin naukowych, łącząc nawet kilka dziedzin kierunkowych. Kształcenie to winno być uzupełnione kształceniem w zakresie nauk o wychowaniu, nauk o rozwoju psychofizycznym dziecka elementów filozofii wychowania i kultury narodu. Daleko posunięta specjalizacja w kształceniu nauczycieli stawia pytanie dotyczące integracji treści kształcenia, płaszczyzn współpracy różnych specjalistów Głębokiego rozumienia wymaga stwierdzenie, że nauczyciel musi być nie tylko wybitnym specjalista ale i człowiekiem o bogatej, wszechstronnie I harmonijnie rozwiniętej osobowości. I słusznie podejmuje się dziś tak wiele starań o kształcenie I specjalistyczne dokształcanie nauczyciela. Zaznaczyć jednak należy, że na pedagogiczną osobowość nauczyciela składa się nie tylko wykształcenie ogólne i profesjonalne, znajomość technik działania czy przysposobienie organizacyjne, ale trzonem musi być określony system wartościowania człowieka — ucznia, którego nauczyciel kształci i wychowuje poprzez to. co sam reprezentuje.

Zagadnieniem, które wymaga nowych rozwiązań, jest problem powiązań między studiamI teoretycznymi i praktycznymi w przygotowaniu nauczycieli. Upowszechnił się pogląd, że jedynym celem kształcenia i doskonalenia nauczycieli jest opanowanie przez nich treści zespo-