k11

Podstawy wykonywania badania elektrokardiograficznego

dr n. med. Małgorzata Poręba

Katedra i Zakład Patofizjologii Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Paweł Gać

Katedra i Zakład Patofizjologii Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Badanie elektrokardiograficzne jest metodą obrazowania czynności elektrycznej serca.

Standardowy 12-odprowadzeniowy zapis EKG stanowi odzwierciedlenie elektrycznej aktywności serca, zapisanej za pomocą elektrod przymocowanych na powierzchni ciała. Badanie elektrokardiograficzne należy do podstawowych i rutynowych badań u każdego chorego z dolegliwościami, które mogą być związane z funkcją serca.

Krzywa EKG jest zapisem czynności elektrycznej komórek serca. Serce w trakcie swojego cyklu pracy generuje pole elektryczne, którego napięcie zmienia się w czasie. Różnice potencjałów, będące efektem sumarycznych zmian tego napięcia, mierzy się na powierzchni ciała przy pomocy galwanometru. Galwanometr wraz z elektrodami umieszczonymi w dwóch dowolnych punktach na powierzchni ciała tworzy obwód elektryczny zwany odprowadzeniem. Prąd płynący przez odprowadzenie powoduje odchylenie wskazówki galwanometru. Zmiany wychylenia wskazówki galwanometru, rejestrowane w czasie, tworzą krzywą elektrokardiograficzną.

Odprowadzenia elektrokardiograficzne

W standardowej elektrokardiografii zmiany pola elektrycznego serca rejestruje się przy pomocy odprowadzeń jedno- i dwubiegunowych. Odprowadzenia jednobiegunowe składają się z 2 elektrod:

1)    badającej elektrody dodatniej, umieszczonej w miejscu pomiaru potencjału elektrycznego, oraz

2)    elektrody obojętnej o napięciu równym zero. Odprowadzenia dwubiegunowe składają się z 2 elektrod o przeciwnej polaryzacji (dodatniej i ujemnej) oraz trzeciej elektrody, pełniącej funkcję uziemiającej. Odprowadzenia jednobieguno we wykorzystuje się do pomiaru bezwzględnej wartości potencjału, odprowadzenia dwubiegunowe umożliwiają natomiast zmierzenie różnicy potencjałów pomiędzy elektrodami o przeciwnej polaryzacji.

Rutynowo wykonywany spoczynkowy zapis EKG obejmuje 12 odprowadzeń:

-    3 odprowadzenia kończynowe dwubiegunowe,

-    3 odprowadzenia kończynowe jednobiegunowe,

-    6 odprowadzeń przedsercowych jednobiegunowych.

Odprowadzenia kończynowe

Odprowadzenia kończynowe dwubiegunowe rejestrują różnice potencjałów pomiędzy elektrodami znajdującymi się na obu kończynach górnych i lewej kończynie dolnej:

-    odprowadzenie I rejestruje różnicę potencjałów między prawym przedramieniem a lewym przedramieniem,

-    odprowadzenie II - między prawym przedramieniem a lewym podudziem,

-    odprowadzenie III - między lewym przedramieniem a lewym podudziem.

Odprowadzenia kończynowe jednobiegunowe, zwane również wzmocnionymi, rejestrują bezwzględną wartość potencjału w miejscu przyłożenia elektrody dodatniej. Odprowadzenie aVR rejestruje potencjał elektryczny z prawej kończyny górnej, odprowadzenie aVL - z lewej kończyny górnej, a odprowadzenie aVF - z lewej kończyny dolnej. Elektrodę obojętną stanowi połączenie elektrod z pozostałych dwóch kończyn. Na podstawie odprowadzenia aVL można wnioskować