ksi 25252525B9 25252525BFka ekonomia1

^ . Uiscx/.SL    ł

¹ ^odarUs. ^wjtatowiŁ ¹ -£eWsi_

^ 'YWć ci^ ^L/bu, ^u,uj^ ^^^^°^lAOu;£tuc^,iL

Rozdział XIII

Międzynarodowa równowaga i nierównowaga płatnicza

1. Istota oraz rodzaje międzynarodowej równowagi i nierównowagi płatniczej

Przez pojęcie między na rodowej równowagi płatniczej rozumie się najczęściej taki układ międzynarodowych przepływów produktów i czynników wytwórczych, przy którym bilanse płatnicze różnych krajów i ich grup są wzajemnie zrównoważone.¹ Nie oznacza to, że muszą być idealnie wyrównane odpowiednie obroty między każdą parą krajów lub każdą parą grup krajów uczestniczących w wymianie międzynarodowej. Chodzi jedynie o to, żeby układ obrotów i bilansów płatniczych wszystkich krajów rozumianych jako całość równoważył się w sposób wielostronny, tzn. żeby równoważyły się również wielostronnie tzw. transakcje wyrównawcze lub - nieco inaczej - żeby deficyt danego kraju (grupy krajów) z innym krajem (inną grupą krajów) był niejako w sposób naturalny w stosunkowo krótkim okresie równoważony nadwyżką osiąganą w obrotach z trzecim krajem (trzecią grupą krajów). W przeciwnym wypadku można mówić o międzynarodowej nierównowadze płatniczej.

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje międzynarodowej równowagi (nierównowagi) płatniczej:

a)    międzynarodową równowagę (nierównowagę) o charakterze krótkookresowym (gdy zasadniczym zmianom nic ulegają czynniki strukturalne i techniczno-technologiczne);

b)    międzynarodową równowagę (nierównowagę) o charakterze długookresowym (gdy wspomniane czynniki zasadniczo się zmieniają).

Dlatego też stosunkowo często wyróżnia się dodatkowo międzynarodową równowagę względnie nierównowagę o charakterze strukturalnym. Tego typu równowaga względnie nierównowaga mają z natury rzeczy charakter długookresowy.

Rozróżnienie między krótko- i długookresową równowagą względnie nierównowagą płatniczą w gospodarce światowej jest istotne również z czysto teoretycznego punktu widzenia. Otóż okazuje się, że w pewnych uwarunkowaniach, w krótkim okresie może stosunkowo szybko dochodzić do uzyskiwania równowagi płatniczej. Trudniej jest

1

Por. Kamecki, Sołdaczuk, Sierpiński (1971); Sulmicki (1977);$ołdaczuk, Kamecki, Bożyk (1987); Klawe, Makać (1977); Bożyk, Misala, Puławski (2002).