mech022

j.    Na filtr górny nakładamy dolną kulkę przekaźnikową (7) i opuszczamy trzpień dociskowy (8), do którego przy pomocy uchwytu (12a) przytwierdzony jest pręt (12b) z podstawką (12c).

k.    Po zamontowaniu edometru i postawieniu stopki czujnika na podstawce (12c) na czujniku uzyska się wartość odczytu odpowiadającą końcówce cyfry wysokości próbki, np. przy wysokości próbki 19,850 mm czujnik wskaże 9,850 mm.

l.    Odczytujemy i zapisujemy tę wysokość w przygotowanym formularzu, ł. Przy pomocy śrubki (9) stabilizujemy trzpień dociskowy (8).

m.    Nakrętkę mocującą (10) lekko zakręcamy, aż do pierwszego oporu.

n.    Przy badaniach z pełnym nawodnieniem doprowadzamy wodę od dołu edometru i przystępujemy do następnej czynności, po ukazaniu się wody na górnym filtrze. Przy badaniach bez nawodnienia umieszczamy na edometrze osłonę gumową uniemożliwiającą wysychanie próbki.

o.    Na górną kulkę zakładamy wieszak obciążnikowy (11) wraz z prętem obciążnikowym uzyskując nacisk na grunt 25 kPa.

p.    Odkręcamy śrubkę (9) i przystępujemy do zapisywania kontrolnych odczytów czujnika, które dokonujemy według następującej kolejności: 1 min, 2 min, 5 min, 30 min, a następnie co godzinę aż do trzykrotnego powtórzenia się odczytu. Po każdym odczycie lekko dokręcamy nakrętkę (10) do oporu.

q.    Następnie przy pomocy śrubki (9) ponownie stabilizujemy trzpień dociskowy, a na pręt nakładamy odpowiednią ilość obciążników zwiększając stopień obciążenia.

r.    Odkręcamy śrubkę (9) i prowadzimy dalej badania według zasad podanych poprzednio.

s.    Po zakończeniu badań ważymy dwukrotnie wyjęty pierścień z próbką, a średni wynik wpisujemy do formularza.

t.    Próbkę wkładamy w pierścieniu do suszarki i suszymy do stałej masy w celu określenia wilgotności gruntu przed badaniem i po badaniu.

Uwaga. Obciążenie gruntu w edometrze przeprowadza się z reguły stosując następujące wartości: 25 - 50 - 100 - 200 - 400 kPa. Czasami zachodzi potrzeba wprowadzenia obciążeń mniejszych od 25 kPa i większych od 400 kPa. Obciążenie próbki może być wykonywane z doprowadzeniem lub bez doprowadzenia wody. Poglądy na tę sprawę są podzielone i trzeba stwierdzić, że krzywe pęcznienia otrzymane według obu metod różnią się między sobą. Przy odciążeniu gruntu wykonujemy te same czynności, jakie podano w pkt. o i p i tyle razy, ile zmniejszamy obciążenie, z tym, że z chwilą przystąpienia do odciążenia gnintu nakrętkę zupełnie odkręcamy.

Z otrzymanych wyników należy wyliczyć edomctryczny moduł ściśliwości pierwotnej, wtórnej, odprężenia oraz przedstawić wykresy odkształcenia i odprężenia.

ĆWICZENIE 9

Wyznaczanie kąta tarcia wewnętrznego i spójności w aparacie bezpośredniego ścinania

1. WSTĘP

W większości obliczeń geotechnicznych niezbędna jest znajomość parametrów charakteryzujących wytrzymałość gruntu. Przykładem jest wymiarowanie fundamentów ze względu na nośność podłoża, parcie gruntu na konstrukcje oporowe, projektowanie zakotwień, jak również sprawdzanie stateczności skarp i zboczy. Najbardziej powszechną próbą badania wytrzymałości gruntu jest próba bezpośredniego ścinania. Polega ona na określeniu naprężenia stycznego potrzebnego do ścięcia próbki gruntu przy zadanym naprężeniu normalnym.

Próbę bezpośredniego ścinania przeprowadza się przy użyciu specjalnego przyrządu (aparat bezpośredniego ścinania), którego zasadę działania przedstawiono na rysunku 9.1. Próbkę gruntu umieszcza się w dwudzielnej skrzynce pomiarowej, u następnie obciąża określoną siłą pionową P,„ wywołującą naprężenia normalne <r„ = P_n /F₍₎, gdzie f oznacza pole przekroju próbki. Następnie górną część skrzynki przesuwa się poziomo, dokonując pomiaru siły P, (co umożliwia określenie naprężeń stycznych r„ = P,/F_a) oraz pomiaru przemieszczeń. Wynikiem prób

jest wykres naprężenia stycznego T_n dla danego obciążenia normalnego.

Kys 9.1 Schemat aparatu bezpośredniego ścinania