Obraz0082

82

Starcie na powierzchni przyłożenia jest wynikiem tarcia tej powierzchni

0    powierzchnię obrobioną przedmiotu. Ten objaw zużycia występuje zawsze w procesie skrawania, w stopniu zależnym od rodzaju obróbki, materiału

1    kształtu ostrza.

Powstawanie żłobka na powierzchni natarcia jest skutkiem określonego pola temperatur i nacisków jednostkowych. W przypadku skrawania materiałów kruchych z niewielkimi prędkościami skrawania, gdy tworzy się elementarny wiór odpryskowy, nie obserwuje się zużycia w postaci żłobka na powierzchni natarcia.

4.5.3. Kryteria stępienia ostrza

Jednoznaczne sformułowanie ogólnego kryterium stępienia ostrza jest bardzo trudnym zagadnieniem, bowiem decyzja czy ostrze należy uznać za stępione czy też nie zależy od szeregu czynników, spośród których najważniejszymi są rodzaj obróbki (zgrubna, wykańczająca) oraz koszt narzędzia skrawającego. Ogólną zasadą jest, że nie należy prowadzić obróbki po przekroczeniu okresu normalnego zużycia.

Zwiększonej intensywności zużycia narzędzia towarzyszą:

-    wzrost temperatury skrawania (sygnalizowany np. przez zmianę barw nalotowych wiórów),

-    pojawienie się błyszczących lub kolorowych smug na powierzchni obrabianej,

-    gwałtowne pogorszenie się gładkości obrabianej powierzchni,

-    utrata dokładności wymiarowej przedmiotu,

-    pojawienie się na krawędzi skrawającej ostrza wyszczerbień,

-    wzrost oporów i mocy skrawania,

-    pojawienie się drgań.

W związku z powyższym można ustalić trzy kryteria stępienia:

-    fizykalne - według których narzędzie uważa się za stępione, gdy wchodzi w zakres trzeciej, przyspieszonej fazy zużycia (rys. 4.34),

-    technologiczne - według którego narzędzie uważa się za stępione, gdy przy jego pomocy nie można już wykonać przedmiotu z żądaną gładkością powierzchni i dokładnością (a niecelowe jest korygowanie położenia narzędzia),

-    ekonomiczne - zakładające, że należy dopuszczać taką wielkość zużycia, aby osiągnąć np. najmniejsze koszty w całym okresie żywotności narzędzia.

Aby umożliwić porównanie różnych materiałów narzędziowych oraz określić zależność trwałości ostrza od warunków skrawania, należy prowadzić próby w ściśle określonych, powtarzalnych warunkach obróbki, sprecyzowanych w PN-83/M-58350. Norma ta określa zarówno metodykę badań, zalecane warunki obróbki (tab. 4.1), jak i wskaźniki stępienia (tab. 4.2), przy pomocy których wyrażana jest wielkość zużycia ostrza jako kryterialna w próbach porównawczych.