Obraz0087

87

-    zwiększa intensywność odprowadzania ciepła wywiązującego się w strefie skrawania, co ma dodatni wpływ' na trwałość narzędzia,

-    sprzyja zmniejszeniu siły skrawania (przy zastosowaniu cieczy chłodzą-co-smarującej z dobrymi właściwościami smarnymi).

Ponadto chłodzenie zmniejsza chropowatość powierzchni obrobionej, zwiększa wytrzymałość zmęczeniową części obrabianych dzięki korzystnemu rozkładowi naprężeń własnych. Chłodziwo wypłukuje wióry ze strefy obróbki, ogranicza zanieczyszczenia pyłowe i zabezpiecza obrabiane części oraz obrabiarkę przed korozją. Ważną wymaganą cechą chłodziw' jest brak szkodliwego oddziaływania na organizm ludzki, a zwłaszcza na skórę, oczy i drogi oddechowe.

Podstawowym działaniem chłodziw może być smarowanie albo chłodzenie - zależy to od warunków skrawania. Największy efekt działania cieczy chłodząc o-smar ująć ej uzyskuje się przy dużych przekrojach warstwy skrawanej, tj. w* warunkach obróbki zgrubnej.

4.6.2. Rodzaje chłodziw

W wielu zabiegach obróbki skrawaniem stosuje się stałe środki smarujące. Naturalnym środkiem smarującym jest wolny węgiel występujący w staliwne i żeliwie. Innym środkiem, w postaci smaru stałego nanoszonego, na powierzchnie robocze narzędzi, jest najczęściej dwusiarczek molibdenu MoS₂. Duże zastosowanie znajdują także aerozole, których głównym składnikiem jest MoS₂. Zawiesina MoS₂ w łatwo parującej cieczy jest wyrzucana z dużą prędkością na roboczą powierzchnię narzędzia. Warstewka MoS₂ szczelnie wypełnia mikronie-równości powierzchni i wykazuje wiele zalet eksploatacyjnych. Przenosi ona naciski jednostkowa znacznie powyżej 800 MPa i jest odporna na temperaturę do 1000°C.

Szersze zastosowanie w obróbce znajdują ciecze chłodząco-smamjące. Typowymi cieczami są tzw. emulsje bezolejowe. Są to wodne roztwory elektrolitów mineralnych i emulsje wodne. Aby zwiększyć trwałość emulsji, stosuje się emulgatory w postaci soli kwasów' tłuszczowych, np. mydła. Głównymi składnikami tych emulsji są typowe detergenty i inhibitory korozji.

Ważną grupę chłodziw, których głównym składnikiem jest woda, są emulsje olejowe. Składnikiem dodatkowym jest olej emulgujący, który tworzy układ dyspersyjny mikrokropelek oleju w wodzie.

Chłodziwa olejowe należą do cieczy smarujących i częściowo chłodzących. Są to oleje mineralne, roślinne i zwierzęce, oleje wieloskładnikowe, nafta oraz roztwory środków powierzchniowo aktywnych w tych cieczach. Chłodziwa te stosowane są w przemyśle w stanie czystym oraz z dodatkami uszlachetniającymi. Racjonalne zastosowanie dodatków uszlachetniających w istotny sposób poprawia efektywność chłodziwa olejowego.