Funkcjonowanie organizmu człowieka
43. Szczepionki powodują wytworzenie oporności prze
ciwko patogenom ipi . Surowice powodują bezpośrednie zwalczanie patogena .
44. Substancje usuwane przez skórę: woda, chlorek so
du, mocznik i ;; substancja, która nie jest wydalana z moczem: dwutlenek węgla .
45. a) dwutlenek węgla, woda, mocznik; b) dwutlenek węgla, woda; c) dwutlenek węgla, woda ii** .
46. Woda, stanowiąca podstawową część pierwotnego przesączu, jest prawie w całości odzyskiwana przez krew podczas przepływania przesączu przez kanaliki nerkowe
i * ■.
47. a) wypustki neuronu irfa. ; b) różnica ładunków
po obu stronach błony komórkowej i 'm ; c) przemieszczenie depolaryzacji błony neuronu n*< .
48. a. Synapsa ., foto. b. 1 - szczelina synaptyczna
i pk ; 2 - cząsteczki neuroprzekaźnika .
49- 1 - podwzgórze ii* ; 2 - przysadka ,+& : ; 3 - rdzeń kręgowy ,; t W : .
50. 1 - receptor bodźca, 2 - neuron czuciowy, 3 - neuron pośredniczący, 4 - neuron ruchowy, 5 - efektor. Za wszystkie poprawne nazwy 2t*i ; za cztery nazwy -
\ Kierunek przesyłania impulsu nerwowego: od receptora do efektora w ■.
51. 1 - wydziela hormony pobudzające przysadkę, 2 - wydziela hormon TSH pobudzający tarczycę, 3 - wydziela tyrok-synę hamującą działanie podwzgórza. Za podanie roli trzech gruczołów 2m. ; za podanie roli dwóch gruczołów
i f*1 ; 4 - niski poziom tyroksyny; 5 - wysoki poziom ty-T>ksyny. Za określenie poziomu tyroksyny ..; i* :;.
52.1 -więcej insuliny, mniej glukagonu ;2-mniej
ftsuliny, więcej glukagonu ii* .
53. i - nasieniowód, 2 - pęcherzyk nasienny, 3 - gruczoł
eokowy, 4-jądro, 5 -żołądź prącia, 6 - prącie. Za podanie wszystkich elementów 2.*?. ; za pięć poprawnych określeń 11** .
54. a 1 - jajowód, 2 - macica, 3 - jajnik, 4 - szyjka ma-
bcy, 5 - pochwa, 6 - ujście pochwy . b. zapłodnie-
■ie - 1; rozwój płodu - 2; oogeneza - 3. Za poprawne podanie trzech miejsc 2«i. ; za podanie dwóch miejsc
.
55. Przykład komentarzy: :: 1 - w jajniku powstają pęcherzyki jajnikowe. Pęcherzyki są w różnym stadium dojrzewania. W każdym znajduje się niedojrzała komórka jajowa toocyt I lub II rzędu); 2 dojrzałe pęcherzyki jajnikowe pę-
a uwolnione z nich jajo trafia do ujścia jajnika. Proces fen nosi nazwę owulacji. Zwykle raz w miesiącu jest uwalniała jedna niedojrzała komórka jajowa (oocyt II rzędu); r 3 -•ocyt II rzędu przemieszcza się wzdłuż jajowodu, gdzie na-poqta plemniki. Do spotkania oocytu II rzędu z plemnikiem dochodzi tylko wtedy, gdy na krótko przed owulacją lub po owulacji kobieta i mężczyzna odbyli stosunek płciowy; ,, 4-jeden z plemników przedostaje się przez osłonkę, otaczającą oocyt II rzędu. Jądra komórkowe obu gamet zlewają się ze sobą. Proces ten nosi nazwę zapłodnienia; 5 - zapłodniony oocyt II rzędu dzieli się wielokrotnie i przekształca w wielokomórkowy zarodek, który przesuwa się wzdłuż jajowodu do macicy; 6 - zarodek zagłębia się w błonie śluzowej macicy. Proces ten nosi nazwę implantacji (zagnieżdżania się); 7 - zarodek jest odżywiany i zaopatrywany w tlen za pośrednictwem znajdujących się w śluzówce macicy naczyń krwionośnych. Za każdy z trzech wybranych komentarzy po
- 1 pU .
56. a) estrogeny wytwarzane w jajnikach przygotowują śluzówkę macicy do zagnieżdżenia się w niej jaja 1 p& ; b) progesteron wytarzany przez ciałko żółte wspomaga działanie estrogenów, wpływając na pogrubienie śluzówki macicy ; c) hormon dojrzewania pęcherzyków jajniko
wych i hormon luteinizujący, wytwarzane przez przysadkę, stymulują rozwój pęcherzyków jajnikowych 1 .«< .
57 . Ciałko żółte zanika, w związku z czym spada stężenie progesteronu : ; dochodzi do złuszczania grubej śluzówki macicy - krwawienia miesięcznego 1 : .
58. a. Łożysko . b. Powstaje w wyniku zrośnięcia
się błony śluzowej macicy z zewnętrzną błoną płodową otaczającą rozwijający się płód - kosmówką t m . c. Obszar zrośnięcia się matczynej i płodowej części łożyska zwiększają bogato ukrwione wypustki kosmówki, zwane kosmkami, w których dochodzi do wymiany substancji zawartych we krwi przez ścianę naczyń włosowatych matki i płodu
1pkt ; .
59. 1 - śluzówka macicy, 2 - kosmek, 3 - pępowina, 4 - zarodek, 5 - kosmówką, 6 - owodnia . Za poprawne
zaznaczenie obszaru tworzenia się łożyska, tak jak na poniższym rysunku ir*» .
©O- Funkcje łożyska: :;;; odżywcza - z krwi matki przenikają do krwi dziecka glukoza, aminokwasy i inne substancje odżywcze; : ■ oddechowa - krew matki odbiera z krwi dziecka dwutlenek węgla, a dostarcza mu tlen; wydalnicza -w łożysku następuje oczyszczenie krwi dziecka z mocznika;
19
.»ip. com.pl