Obraz9

PYTANIA, ZADANIA, TESTY. ZAKRES ROZSZERZONY

33.    Podaj przykład łańcucha pokarmowego, składającego się z trzech ogniw:

a)    w środowisku wodnym;

b)    w środowisku lądowym.

34.    latfir*.

a.    Wyjaśnij, dlaczego pewnej grupie konsumentów nadajemy miano destruentów.

b.    Określ, jakie organizmy (pod względem przynależności systematycznej) zalicza się do grupy destruentów.

35.    2pu. W dużym kompleksie leśnym sąsiadują ze sobą las naturalny i plantacja sosnowa. Badacze stwierdzili, że w lesie naturalnym występuje znacznie więcej gatunków, a zwłaszcza konsumentów II rzędu.

Wskaż, który las (las naturalny czy plantacja sosen) będzie prawdopodobnie bardziej odporny na gradację roślinożernych owadów. Uzasadnij odpowiedź.

36.    ittkr i - Wskaż niepoprawne stwierdzenie, dotyczące przepływu energii przez ekosystem.

a.    Produkcja niższego poziomu troficznego ekosystemu, mierzona ilością przyswojonej energii, jest zawsze wyższa niż produkcja na wyższym poziomie tego ekosystemu.

b.    Produkcja pierwotna brutto określonego poziomu troficznego jest zawsze niższa od produkcji netto tego poziomu.

c.    Na każdym poziomie troficznym część przyswojonej energii jest zużywana na potrzeby organizmów i rozpraszana w postaci ciepła.

d.    Przepływ energii warunkuje krążenie materii między środowiskiem a organizmami.

37.    i Bilans węgla, będącego w obiegu w przyrodzie, nie jest zrównoważony - pewne jego ilości wchodzą do obiegu, a inne są z niego usuwane.

Podaj po jednym przykładzie dróg dopływu i odpływu węgla oraz określ, które zjawisko obecnie przeważa.

38.    ifjM ;; Złoża węgla kamiennego powstawały w różnych okresach geologicznych, ale najwięcej z nich pochodzi z karbonu.

Określ, jakie konsekwencje dla atmosfery ziemskiej miało odkładanie się złóż węgla.

39.    *!**• Podaj nazwy dwóch grup bakterii, które odgrywają ważną rolę w krążeniu azotu w przyrodzie.

40.    iw !:. Jednym z niepokojących zjawisk jest karczowanie i wypalanie lasów w krajach tropikalnych, a następnie zajmowanie pozyskanych terenów pod uprawę.

Wskaż, jakie konsekwencje niesie taka gospodarka dla bilansu obiegu węgla w przyrodzie.

41.    jMc ^ W sytuacji pozostawienia pola uprawnego odłogiem rozpoczyna się proces sukcesji, czyli ponownego opanowywania tego terenu przez dziko występujące organizmy.

Wskaż, jakie będzie najbardziej prawdopodobne stadium końcowe sukcesji na tym polu, zakładając że znajduje się ono w centralnej Polsce:

a) las świerkowy; b) zarośla sosnowo-brzozowe;

c) łąka; d) las liściasty lub mieszany.

42.    ! Na dowolnie wybranym przykładzie biocenozy (ekosystemu), uzasadnij konieczność stosowania metod ochrony czynnej.

43.    %mPodaj dwa główne czynniki środowiska kształtujące rozmieszczenie biomów (stref roślinności) na Ziemi.

44. ::.2m-i    Podaj nazwę biomu (strefy roślinności), w którym:

a)    nie występują drzewa i wyższe krzewy;

b)    dominują trawy;

c)    licznie występują rośliny zasiedlające gałęzie drzew (epifity);

d)    liczne są rośliny gromadzące wodę w tkankach.

45.    iifct Wśród roślin przystosowanych do życia na pustyni wyróżniamy dwie zasadnicze grupy: sukulenty, gromadzące wodę w tkankach, oraz skle-rofity, silnie ograniczające transpirację (a niekiedy zrzucające liście) w okresie suszy. Można zauważyć, że na niektórych pustyniach dominują sukulenty, na innych zaś - sklerofity.

Określ warunki klimatyczne na pustyni, które sprzyjają występowaniu sukulentów.

46.    Wi ; Spośród niżej podanych wskaż zestaw zawierający drzewa dominujące w tajdze:

a)    świerki, modrzewie, jodły, sosny;

b)    cedry, świerki, sosny, dęby;

c)    jodły, sekwoje, buki, modrzewie;

d)    brzozy, olsze, wierzby, osiki.

47.    Przeczytaj poniższy tekst.

Lasy te występują w warunkach stosunkowo łagodnego klimatu, który cechują wyraźne pory roku. Zimą występuje temperatura poniżej 0°C, różnice temperatury między zimą a latem oraz nocą a dniem są jednak stosunkowo niewielkie. Opady nie są wprawdzie rozłożone równomiernie w ciągu roku, ale nie ma wyraźnych pór suchej i mokrej, a woda jest dostępna dla roślin przez cały sezon wegetacyjny.

W lasach tych dominują różne gatunki drzew liściastych, które zrzucają liście na zimę, jak dęby, klony, buki i kasztany. Licznie występują także krzewy i rośliny zielne. Epifitów, poza mszakami i porostami, oraz sukulentów brak.

62