Obraz(268

Następuje dalsza selekcja między genetycznie ustalonymi, /różnicowanymi. trnnsgrcsywnymi. liniami na podstawie doświadczeń porów- | nawczych i wybór najlepszych linii pod względem plonowania i innych cech.

Odmianą jest populacja homogenna, homozygotyczna, składająca się 9 z jednej lub kilku linii transgresywnych, wyselekcjonowanych z pokolenia F, i dalszych.

Metody hodowli roślin samopłodnych

U gatunków samopłodnych, hodowanych jako czyste linie wsobne (CL W), mogą być stosowane następujące metody:

•    rodowodowa - najczęściej stosowana,

•    populacji mieszanych (ramszów - metoda Svalófska).

O wyborze metody hodowlanej decyduje skuteczność selekcji. Problemem jest, kiedy selekcjonować rośliny (pojedynki), z których wyprowadzamy CL W: '

—    czy selekcję rozpoczynać we wcześniejszych pokoleniach mieszańcowych uzyskanych ze skrzyżowania CL W, gdy CL W zmieniają się jeszcze w miarę postępowania chowu wsobnego, czy w późniejszych pokoleniach, gdy CLW są już w wysokim stopniu homozygotyczne?

—    wybór metody postępowania z rozszczepiającym się materiałem zależeć będzie również od tego, która z metod daje największe szanse osiągnięcia celu hodowlanego.

Metoda rodowodowa, najczęściej stosowana - w tej metodzie selekcja rozpoczyna się wcześnie od pokolenia F2 (rys. 5).

W pokoleniu F2 dokonuje się wyboru pojedynczych roślin (pojedynków) fenotypowo najlepszych (ocena wizualna). Następnie, po wstępnej ocenie pojedynków pod względem cechy liczby i masy ziaren z kłosa czy z rośliny i masy tysiąca ziaren i innych cech, wybiera się znów najlepsze pojedynki i potomstwo tych pojedynków rozmnaża się oddzielnie w liniach (w rządku). W pokoleniu F3 potomstwo roślin w liniach mimo wzrostu homozygo-tyczności jest jeszcze heterozygotyczne — rozszczepia się. Nieraz całe linie trzeba wyeliminować. Z najlepszych linii o zwiększającej się homo-zygotyczności wybiera się najlepsze pojedynki, których nasiona po ocenie cech struktury plonu i innych cech poddaje się selekcji. Najlepsze potomstwa wysiewa się ponownie celem uzyskania pokolenia F4. W następnym pokoleniu kontynuuje się wybór pojedynków dopóty, dopóki po-

— 20 —