Pict0203

JpLEKTRONlKApnnn gg

JpLEKTRONlKApnnn gg

Fot. 2

Wykaz elementów

R1 ............................120Q

R2.............................22kH

D1 ... .LED dowolne o zwiększonej jasności

T1.......................fototranzystor

S1 .......................gniazdo DB9

przycisk Pomiar), lub dodatkowo wstrzymuje rejestrację pomiarów w oknie edycyjnym, gdy włączona jest funkcja pomiaru z rejestracją (wciśnięty przycisk Pomiar z rejestracją). Suwak opisany Raster pomiaru służy do ustawienia przedziału czasowego, z jakim będzie dodawana do okna edycyjnego informacja

0    prędkości wiatru. Wartość tę odczytać można w minutach z ostatniej linijki wyświetlacza.

Montaż i uruchomienie

Trochę mechanicznego zaangażowania będzie wymagało wykonanie wiatraka. Najpierw przygotować musimy silniczek z jakiejś zabawki lub walkmana. Jego rodzaj nie będzie miał znaczenia, ponieważ wykorzystamy z niego tylko niektóre elementy. Otwieramy go i usuwamy z niego uzwojenia z komutatorem, szczotki, magnesy, a pozostawiamy tylko metalowe obrączki utrzymujące oś na swoim miejscu. Obrączki te umiejscawiamy na osi w takiej pozycji, żeby wystawała ona z obu stron silniczka. Jest to konieczne, ponieważ do jego osi będą przymocowane z jednej strony miseczki wiatraka, a z drugiej przesłona transoptora złożonego z elementów D1

1    Tl. Oś dobrze jest posmarować smarem do maszyn precyzyjnych w miejscach, w których się obraca w obudowie silniczka.

Obudowa wiatraka wykonana jest z pojemnika po witaminach „Centrum”. Przy dole pojemnika wykonany jest otwór, w który wsunięty jest uchwyt. Przymocowany jest on na stałe klejem nakładanym na gorąco za pomocą pistoletu. Uchwyt służy do przymocowania wiatraka na zewnątrz do barierki balkonowej, parapetu, itp. miejsc, gdzie wiatrak mógłby być zamontowany, choć z oczywistych względów najlepszym miejscem jest dach. Wiatrak znajduje się wtedy na otwartej przestrzeni i nie jest osłonięty z żadnej strony od wiatru, a więc i jego wskazania będą prawdziwsze. W modelu uchwyt ten pochodzi z boku uniwersalnej plastikowej obudowy z serii Zxx. Powyżej uchwytu trzeba wykonać otwór na przewód łączący wiatrak z komputerem.

W nakrętce pojemnika należy wykonać otwór, w który wkłada się silniczek. Po włożeniu, silniczek zalewamy wspomnianym wyżej klejem. Pokazuje to fotografia 1. Na rysunku tym można również zobaczyć sposób zamocowania elementów Dl i Tl. Montujemy je na kawałku płytki uniwersalnej, którą przyklejamy do boku silniczka. Na oś silniczka nakładamy plastikową zębatkę, którą silniczek miał oryginalnie. Dodatkowo naklejamy na nią przesłonę dla transoptora, wykonaną z kawałka laminatu lub plastiku. Całą filozofię montażu tej części wiatraka najlepiej pokazuje wspomniana fotografia 1 i nią należy się sugerować.

Trójżyłowy przewód łączący wiatrak z komputerem należy wymierzyć dokładnie, tak żeby nie okazał się za krótki. Nie może być on jednak zbyt długi. Nie powinien mieć więcej jak 20 metrów. Przeciągamy go przez boczny otwór w pojemniku i lutujemy do elementów Dl i Tl, posiłkując się przy tym schematem z rysunku 1. Płytkę z elementami Dl i Tl zabezpieczamy od strony lutowania sprayem antykorozyjnym chroniącym miejsca lutowane przed negatywnym wpływem warunków atmosferycznych. Spray taki znajduje się zarówno w ofercie handlowej AVT, jak i w większości sklepów z częściami elektronicznymi. Można też miejsca lutowane zalać klejem, choć będzie to półśrodek mogący nie spełnić swego zadania.

Miseczki wiatraka wykonane są z nakrętek pochodzących z butelek typu PET. Są one zrobione z elastycznego tworzywa i dobrze znoszą zmienne warunki atmosferyczne. Przymocowane są do nakrętki z innego pojemnika, w którym na obwodzie wykonane zostały symetrycznie cztery otwory. Ich średnica powinna być dopasowana do średnicy wkrętów, którymi będą przymocowane miseczki. Po przykręceniu miseczek (nie trzeba chyba wspominać, że wszystkie powinny być skierowane wgłębieniem w jedną stronę) od-

Fot. 1 wracamy pokrywkę wewnętrzną stroną do góry i na środku kładziemy jakąś zębatkę, która pasuje rozmiarem do osi silniczka. Może ona pochodzić z tej samej zabawki co silniczek. Ważne jest, aby była przymocowana dokładnie na środku. W przeciwnym razie wiatrak nie będzie scentrowany. Na koniec całość zalewamy klejem aż do krajów nakrętki. Umocuje to i usztywni całość konstrukcji i nada jej większą wytrzymałość. Widać to na fotografii 2. Główki wkrętów przytrzymujących miseczki dobrze jest zabezpieczyć przed korozją. Można to zrobić tym samym klejem, który używany był dotychczas.

Rezystory R1 i R2 montujemy bezpośrednio na gnieździe DB9. Warto zwrócić uwagę na poprawny montaż. Pozwoli to zaoszczędzić później czas przy dochodzeniu do ewentualnego źródła kłopotów z uruchomieniem całości.

Gdy część mechaniczna i elektroniczna są już zmontowane, można przystąpić do uruchomienia całości. Na początek musimy skopiować program Anemometers do wybranego folderu na dysku twardym. Obok pliku programu anemometers.exe, w tym samym folderze powinny znaleźć się pliki anemometers.dli i anemometers.txt.

Przed uruchomieniem programu musimy jeszcze zmierzyć średnicę śmigieł wiatraka. Mierzymy je linijką od środka jednej miseczki do środka miseczki przeciwległej. Następnie otwieramy plik anemometers.txt. W pliku będzie wpisana cyfra 8, ponieważ taką średnicę ma śmigło modelowego wiatromierza. Należy ją usunąć, a na jej miejsce wpisać średnicę zmierzoną w Waszym wiatraku. Samą liczbę, w centymetrach, bez spacji, odstępów, enterów itp.

Teraz możemy podłączyć wiatrak do komputera, uruchomić program i sprawdzić, jak działa nasz anemometr. Program dostępny jest w dwóch wersjach. Jeden obsługuje port COM1, a drugi port COM2. Wybieramy dowolny z nich, zwracając uwagę na to, czy dany port nie jest już zajęty np. przez modem. Pamiętać trzeba również o tym, żeby układ wiatraka był podłączony do tego samego portu co uruchomiony program.

Dariusz Drelicharz

dariusz. drelicharz @ edw. com.pl

Elektronika dla Wszystkich Upiec 2004 59