7.4. Przebieg badania socjomctrycznego
Zasadnicze badania socjomctrycznc rozpoczynają się od pr/ , badanym kryterium sócjomctrycznego. Mogą mieć charakter indy*;/13*^ grupowy i przebiegać w sposób następujący: ualny
- wprowadza się badane osoby w umowną sytuację socjomctryczna-rozdaje się kartki zawierające spis osób objętych badaniami; * b
- na kartce muszą być sformułowane pytania socjometrycznc;’ należy podać rodzaj i liczbę wyborow. jakich badani mają dokonać
Ponieważ wartość zebranych informacji, zależy w dużym stopu-sobu przeprowadzenia badań, z tych względów, badacz powinien no1- ^ wać badanych o celach, jakim badania mają służyć i wyjaśnić im pełniania testu. Powinien ich także zapewnić o dyskrecji badań i nicuł** nianiu nikomu spośród badanych otrzymanych informacji. d°31^
7.5. Tabela socjomctryczna
Otrzymane wyniki z badań socjomctrycznych po ich uporządkowa ' stawia się w arkuszu zbiorczym i poddaje się trojakiego rodzaju analizie-1*’^
1. Analizie w tabeli socjomctrycznej.
2. Analizie socjogramów.
3. Analizie wskaźników socjomct tycznych.
W tabeli 7 przedstawiono zestawienie zbiorcze wyników badań.
Sporządzenie tabeli socjomctryczncj jest pracochłonne. W bocznej części tabeli powinno się zamieścić nazwiska i imiona osób dokonującychw-boru, zaś w górnej jej części, nazwiska i imiona osób przez nich wybieranych. Dla ilustracji i lepszego zrozumienia zasad jej opracowania, podaco przykładową tabelę socjomctryczną, w której zestawiono wyniki wyboró; dokonanych przez 10 osobową grupę uczniów klasy IV szkoły podstawowej, na postawione im pytanie: „Z jakimi uczniami najchętniej spędzasz czas wolny po lekcjach?”
Uczniowie mieli dokonać wyboru trzech uczniów z swojej klasy, szeregując ich od najbardziej do najmniej pożądanego. Osobie wybranej jako pien--szej przyporządkowano 3 pkt; drugiej 2 pkt; trzeciej 1 pkt.
Zestawione w tabeli informacje umożliwiają uporządkowanie odpowiedzi uczniów wg uzyskanych przez nich wyborów i zajęcia określonej pozycji so-cjomctryczncj w grupie, na wskazanie tzw. gwiazd socjomctrycznw-uczniów cieszących się największą sympatią i zaufaniem jak i uczniów nielu-bianych i pomijanych. Tabela stanowi także podstawę do dokonania indy*-' dualnej i zbiorowej oceny panujących wśród uczniów stosunków spoi ceza) Dane zawarte w tabeli dostarczają informacji o:
otrzymanych przez każdego ucznia wyborów pozytywnych-
- ,lor anyĆh przez uczniów pozytywnych wyborach;
- i‘ch najbardziej lubianycli i akceptowanych;
' “fLcli niclubianych i pomijanych;
- UC^,0r ,ch pojedynczych i odwzajemnionych.
Tabela 7. Tabela socjomctryc/nn
Wybroni kirr.llilCY |
C |
>soby w' |
'bicranc | ||||||||
Wv 1 |
1 < |
n ż |
n 3 cc |
Barbara |
5 —V |
Karol |
Celina |
n c c u. |
f5 Jd 2 7 |
.2 *2 V. | |
----- Adam |
X |
1 |
2 |
3 | |||||||
2 |
Ewa |
3 |
X |
2 |
ł | ||||||
T |
Beata |
X |
1 |
2 |
3 | ||||||
4 |
Basia |
X |
1 |
2 |
3 | ||||||
5 |
Jan |
1 |
2 |
3 |
X | ||||||
6 |
Karol |
2 |
1 |
1 |
X | ||||||
7. |
Celina |
3 |
2 |
X |
1 | ||||||
S |
Krystyna |
3 |
1 |
2 |
X | ||||||
9 |
Monika |
2 |
3 |
1 |
X | ||||||
10 |
Natalia |
3 |
2 |
1 | |||||||
Ilość wyborów |
3 |
4 |
5 |
S |
1 |
1 |
2 |
3 |
2 |
1 | |
Liczba punktów |
5 |
S |
10 |
18 |
3 |
1 |
5 |
7 |
6 |
1 |
/rodło: Opracowanie własne na podstawie badań przeprowadzonych wśród uczniów klas IV SP.
Tabela nic daje jednak pełnego obrazu o istniejących w grupie stosunkach społecznych. Dlatego zawarte w niej informacje wymagają dalszej analizy. Można ją przeprowadzić w formie graficznej bądź w formie ilościowych wskaźników.
Jeżeli badania były nastawione na ustalenie wszystkich relacji zachodzą-v->ch między osobami w badanej grupie, tj. na ustaleniu: dwustronnych wyborów dwustronnych odrzuceń dwustronnych pominięć, wówczas relacje między 3 an-1ni moS3. przybrać 6 możliwych typów:
195