przetworstwo6

6

W przypadku badania roztworów ciemnych lub mętnych, nieprzepuszczalnych dla światła bada się graniczny kąt wewnętrznego odbicia promieni od powierzchni oznaczonego roztworu, tj. najmniejszy kąt zawarty pomiędzy promieniem załamania, a prostą poprowadzoną prostopadle do powierzchni pryzmatu w miejscu padania promienia. Obserwując to zjawisko przez okular refraktometru widzi się część pola oświetloną, a część zaciemnioną. Istotą pomiaru jest wyznaczenie współczynnika załamania światła, który wyraża się stosunkiem:

n = ^S-^n(X    a = kąt padania; b= kąt załamania    / 4 /

sinP    ►

. . n₂ sina    ...

lub — =- / 5 /

nj sinp

gdzie:

ri2 - współczynnik załamania światła pryzmatu pomiarowego, ni - współczynnik załamania światła badanego roztworu.

Jeżeli r\2 pryzmatu jest znany, a kąt padania promieni świetlnych wynosi 90°, zaś kąt granicznego załamania zostanie zmierzony, wówczas ni badanej cieczy można obliczyć :

ni = 112 x sinB    / 6 /

Współczynnik załamania światła jest cechą właściwą danej substancji i wielkość jego zależy od rodzaju substancji, temperatury i długości fali świetlnej.

Pomiar wykonuje się w temperaturze cechowania refraktometru, zwykle w 20° C . Symbol współczynnika załamania ma odpowiednie oznakowanie np.mo²⁰.

W laboratoriach badawczych i przemysłowych używa się wielu typów refraktometrów, przy czym najbardziej rozpowszechniony jest refraktometr uniwersalny przedstawiony na rysunkachl.2 i 1.3.

Rys. 1.2. Wygląd refraktometru RL 3 - lewa strona

1    - pokrętło do przesuwania linii granicznej pola jasnego

2    - zwierciadło oświetlania skali

3    - okular (przesuw diopcyjny)