3582319911

KĘDZIERSKI

POJĘCIA

Badania czyste, teoretyczne lub rekreacyjne - Zaprojektowane dla zaspokojenia ciekawości badawczej dotyczącej jakiegoś zjawiska

Badania empiryczne - oparte na fatycznej, „obiektywnej" obserwacji zjawisk

Badania stosowane - badania zaprojektowane w celu uzyskania wiedzy przydatnej do zmieniania warunków i sytuacji w rzeczywistym świecie

Politologia - zastosowanie metod zdobywania wiedzy naukowej do studiowania zjawisk politycznych II

Dedukcja - proces rozumowania w kierunku od teorii do konkretnych obserwacji Działanie - materialny ruch lub zachowanie człowieka lub ludzi, podejmowany z określonych przyczyn Falsyfikowalność - własność twierdzenia lub hipotezy polegająca na tym, że mogą one, przynajmniej co do zasady, zostać odrzucone, jeśli pojawią się zaprzeczające im dowody

Indukcja - proces wyciągania wniosku z wielu przesłanek i obserwacji; przesłanki twierdzenia indukcyjnego podtrzymują wynikający z niego wniosek, ale go nie udowadniają

Interpretacjonizm - podejście filozoficzne do badania zachowań, które głosi, że trzeba rozumieć sposób, w jaki ludzie widzą swój świat, by móc prawdziwie zrozumieć ich zachowania czy działania; reakcja filozoficzna na podejście empiryczne w politologii.

Konstruktywizm - takie ujmowanie wiedzy, w którym twierdzi się, że ludzie faktycznie konstruują - poprzez interakcje społeczne oraz zwyczaje kulturowe i historyczne - wiele faktów, których niezależne, obiektywne i materialne istnienie uznają za oczywiste.

Kumulatywność - cecha wiedzy naukowej polegająca na tym, że nowe istotne odkrycia i techniki badawcze powstają na bazie wcześniejszych prac.

Ogólność - cecha wiedzy naukowej polegająca na tym, że stosuje się ona do wielu przypadków, a nie tylko do małej ich liczby.

Oszczędność - zasada mówiąca, że spośród różnych wyjaśnień czy teorii potwierdzonych w takim samym stopniu preferowane powinny być te najprostsze - oparte na najmniejszej liczbie założeń i czynników wyjaśniających (zasada znana niekiedy jako brzytwa Ockhama)

Przekazywalność-cecha wiedzy naukowej polegająca na tym, że metody wykorzystane w procesie dochodzenia do odkryć naukowych są ukazane otwarcie

Teoria - twierdzenie lub wiele twierdzeń, które organizują, wyjaśniają i przewidują zjawiska

Teoria krytyczna - stanowisko filozoficzne, zgodnie z którym nauki takie jak politologia powinny krytycznie

oceniać i zmieniać społeczeństwo, nie zaś tylko obiektywnie je badać

Uogólnienie empiryczne - twierdzenie, które podsumowuje zależność między pojedynczymi faktami i przekazuje wiedzę ogólną

Weryfikacja empiryczna - cecha wiedzy naukowej polegająca na wykazaniu za pomocą obiektywnej obserwacji, że dane twierdzenie jest prawdziwe

Wiedza nienormatywna - wiedza, która nie dotyczy oceny ani zaleceń, ale faktycznych czy obiektywnych ustaleń

Wiedza normatywna - wiedza, która ma charakter oceniający, nacechowany wartościująco i zawiera wskazania, jak być powinno

Wyjaśnianie - cecha wiedzy naukowej polegająca na tym, że dany wniosek może zostać wyprowadzony z zestawu ogólnych tez i konkretnych warunków wyjściowych; umożliwia ono systematyczne, zweryfikowane empirycznie zrozumienie, dlaczego jakieś zjawisko zachodzi w sposób, w który zachodzi.