skanuj0004

71

—    zaznajamianie uczniów z ogólnymi podstawami produkcji i organizacji pracy w zakresie najważniejszych dziedzin wytwórczości oraz wyposażenie ich w umiejętność posługiwania się najprostszymi narzędziami i maszynami¹.

Natomiast celem głównym kształcenia zawodowego jest wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności zawodowe o charakterze podstawowym, dotyczące pewnej grupy zawodów pokrewnych oraz specjalistyczne, niezbędne w przyszłości do wykonywania konkretnego zawodu.

Celem kształcenia zawodowego jest również rozwinięcie u uczniów zainteresowań związanych z danym zawodem oraz wdrożenie ich do stałego podnoszenia kwalifikacji.

Wychodząc z założenia, że działalność dydaktyczna jest nierozerwalnie związana z działalnością wychowawczą, Cz. Kupisiewicz wiąże również realizację celów kształcenia ogólnego i zawodowego z realizacją celów wychowania. W działalności wychowawczej pozostającej w ścisłym związku z działalnością dydaktyczną kształtowane są przede wszystkim tzw. cechy kierunkowe uczniów, czyli takie, które charakteryzują ich dążenia, stosunek do świata i samego siebie, postawy, poglądy i przekonania. Natomiast w działalności dydaktycznej kształtuje się głównie tzw. cechy instrumentalne (intelektualno-sprawnościowe), czyli zdolności, zainteresowania, umiejętności oraz nawyki².

Powyższe rozróżnienie Cz. Kupisiewicz oparł na poglądach H. Muszyńskiego, według którego dyspozycje kierunkowe jednostki obejmują ideały, postawy, przekonania, upodobania, zamiłowania i zainteresowania. Natomiast dyspozycje instrumentalne to „[...] wiedza, inteligencja, uzdolnienia, umiejętności, sprawności i nawyki”³. Pierwsze odnoszą się do strony emocjonalno-wolicjonalnej osobowości, a drugie do jej strony intelektualno-sprawnościowej.

Cele kształcenia można również rozpatrywać z punktu widzenia potrzeb ogólnych (społecznych) oraz indywidualnych (podmiotowych). Z potrzeb ogólnych (społecznych) wynika konieczność opanowania przez uczniów (studentów) podstaw wiedzy ogólnej, niezbędnej do wszechstronnego rozwoju ich osobowości, a także określonych umiejętności służących dobremu funkcjonowaniu w otaczającej rzeczywistości i racjonalnemu jej zmienianiu Ponadto celem kształcenia z punktu widzenia potrzeb społecznych jest kształtowanie u uczestników tego procesu odpowiednich systemów wartości, przekonań, poglądów i postaw istotnych dla rozwoju tego społeczeństwa.

Natomiast celem kształcenia w odniesieniu do poszczególnych jego jednostek powinno być m.in.:

-    podniesienie ich ogólnego poziomu sprawności umysłowej, w tym szczególnie logicznego i krytycznego myślenia oraz umiejętności przewidywania

1

   Por. Cz. Kupisiewicz, Dydaktyka ogólna, Oficyna Wydawnicza „GRAF PUNKT”, Warszawa 2000, s. 64-66.

2

   Ibidem, s. 71.

3

   H. Muszyński, Zarys teorii wychowania, op. cit., s. 26.