skanuj0004

■    wiek 7-9 lat charakteryzujący się mniejszym tempem wzrostu, dlatego stosuje się te same racje pokarmowe, co w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym, a przy tym zaleca się większe spożycie sera, mleka, chudego mięsa, warzyw i owoców, czyli produktów dostarczających białka, składników mineralnych i witamin. Między posiłkami, których powinno być 4—5, nie powinno być dłuższych przerw;

■    wiek 10-12 lat to okres, w którym wzrasta tempo rozwoju, dzieci wchodzą w okres dojrzewania, a chłopcy zaczynają uprawiać różnego rodzaju sporty. Wzrasta wówczas zapotrzebowanie na pełnowartościowe białko, wapń, żelazo i witaminy, co oznacza większe spożycie mięsa i wędlin, mleka, serów, warzyw i owoców. Czynne uprawianie sportu wymaga także dostarczenia większej ilości składników energetycznych, głównie węglowodanów znajdujących się w produktach zbożowych i strączkowych;

■    młodzież w wieku szkolnym od 13. roku życia wymaga szczególnej troski w zakresie żywienia ze względu na zachodzące w organizmie intensywne zmiany rozwojowe związane z dojrzewaniem. W zapotrzebowaniu pokarmowym (przede wszystkim na składniki energetyczne) dziewcząt i chłopców w tym wieku zaczynają pojawiać się różnice. Okres ten charakteryzuje się zwiększonym zapotrzebowaniem na pełnowartościowe białko, składniki mineralne i witaminy, które zawarte są w mięsie, rybach, pieczywie, produktach zbożowych, owocach, warzywach, sokach, jogurtach, napojach mlecznych, niesolonych orzechach. Zaleca się ograniczenie produktów zawierających znaczne ilości tłuszczów, zwłaszcza w postaci nasyconych kwasów tłuszczowych (zwierzęcych), jak również cukru i soli. W tym okresie należy zapewnić młodym ludziom co najmniej 4 urozmaicone posiłki dziennie (Jeszka i Kołłajtis--Dołowy, 1998; Grzesińska i Gajewska, 1999; Pietruszka, 2001).

W przypadku osób dorosłych sposób żywienia w turystyce zależy od rodzaju podejmowanej aktywności, a co za tym idzie - od wydatku energetycznego. Przykładowe wydatki energetyczne podczas wykonywania różnych czynności w turystyce prezentuje tabela 12.2. Zaleca się, aby osoby dorosłe spożywały dziennie minimum 3 posiłki, a w przypadku wyjątkowej aktywności fizycznej (dotyczy również sportowców) nawet 4 do 5 dziennie. Posiłki osób spędzających czas aktywnie powinny zawierać więcej potraw tłustych, masła i innych tłuszczów, więcej przetworów owocowych, jak dżemy, marmolady, konfitury i cukru. Osoby wypoczywające mniej aktywnie, nieuprawiające sportów, powinny ograniczyć spożywanie kalorycznych posiłków, gdyż ich nadmiar w pożywieniu może prowadzić do otyłości. Planując posiłki, należy zwrócić uwagę na to,

162