skanuj0005

Doktor Mirosław Filiciak - medioznawca, adiunkt w Instytucie Kultury i Komunikowania warszawskiej Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej; członek redakcji kwartalnika „Kultura popularna”, autor książki Wirtualny plac zabaw. Gry sieciowe i przemiany kultury współczesnej (2006).

Rozdział 15

Historia joysticka to historia gier wideo w ogóle. Joystick jest jednym z symboli przemian technologicznych ostatniego ćwierćwiecza - do niedawna ikoną dla młodych ludzi, którzy dorastali wraz z komputerami i uznają je za element codzienności równie naturalny, jak telewizor dla ich rodziców czy radio dla ich dziadków. Nie przypadkiem w opowieści o losach tego prostego urządzenia pojawia się wiele innych technologicznych „premier”. Joystick to część historii branży komputerowej. To także część historii związków człowieka z technologią. W komentarzu do wystawy, na której prezentowano instalację Mary Flanagan z wielkim joystickiem, za pomocą którego można było - ale przynajmniej w dwie osoby, bo ze względu na gabaryty urządzenia człowiek poruszający manetką nie jest w stanie dosięgnąć do przycisku strzału - sterować klasycznymi grami z lat 80. XX wieku, Christine Paul napisała: „Joystick staje się społeczną rzeźbą oraz terytorium komunikacji interpersonalnej" [2006]. I choć używanie takich określeń w stosunku do prostego urządzenia służącego rozrywce trąci nieco egzaltacją, to trafia w sedno przemian, jakim ulega stosunek ludzi do najnowszych technologii. Joystick te zmiany ilustruje - z fetyszu dla wszelkiego typu gadżeciarzy stał się Serre-sowskim quasi-obiektem: pozbawionym znaczenia przedmiotem, który jednak w kontekście społecznym zyskuje nową rolę, redefiniując relacje między podmiotami [por. Serres, 1982]. Ale po kolei.

327