skanuj0005

Rys. 4. Preparat w kropli wiszącej na szkiełku z wcłębleniem (łez-ltq>

można czasami dobrze nastawić kondensora o szczególnie krótkiej ogniskowej.

Zamiast szkiełek przedmiotowych z wgłębieniem można także używać normalne szkiełka przedmiotowe, na które nalepia się specjalnym klejem (np. Uhu-plus) pierścień z tworzywa sztucznego (rys. 5). Przed nałożeniem szkiełka przykrywkowego pierścień ten smaruje się wazeliną czystą łub zmieszana, z parafiną. Pierścienie z tworzywa sztucznego nie mogą być za wysokie, bo uniemożliwiałyby dokładne ustawienie kondensora.

Bloczek agarowy wiszący. Zamiast kropli wody na szkiełku przykrywkowym umieszczamy mały bloczek z agaru. Najpierw sporządza się odpowiednią dla obiektu pożywkę 'agarową, którą wylewamy na szalkę Petriogo na wysokość około 0,5—1 mm, aby skrzepła. Z warstwy agarowej wykrywamy małe kawałki, nieco mniejsze od wgłębienia na szkiełku przedmiotowym, i nalepiamy je za pomocą kropli wody na szkiełko przykrywkowe. Następnie zaszczepiamy badany materiał. Szkiełko przykrywkowe umieszczamy albo bezpośrednio nad wgłębieniem szkiełka przedmiotowego, tak jak przy zwykłym preparacie w kropli wiszącej, albo na uprzednio nałożony wokół wgłębienia pierścień z wazeliny. W wiszącym bloczku agarowym można śledzić stosunkowo dlugotrwające procesy rozwojowe.

Kropla wisząca i celofanem. Preparaty w kropli wiszącej mają tę wadę, że obiekty nie leżą w niej płasko, co szczególnie ujemnie zaznacza się przy badaniach większych obiektów. Ponadto kropla daje efekt soczewki, co utrudnia lub nawet uniemożliwia dokładne nastawienie kontrastu fazowego. Te niedociągnięcia można w znacznym stopniu usunąć przykrywając kroplę wody na szkiełku przykrywko-

Ry*- ⁵: Preparat w kropli wiszącej na pierścionki z tworzywa 1 — pierścień z tworzywa; 2 — kropla płynu z obiektem; 3 — przestrzeń wypełniona powietrzem; 4 — szkiełko przykrywkowe

Rys. 6. Komora z oliwą wg Comandoną i de Fonbrune'a 1 — szkiełko przykrywkowe; 2 — pierścień; i — oic? parafinowy; 4 — szkiełko przedmiotowe

wym, po włożeniu obiektu, małym kawałkiem celofanu (lub małym odłamkiem szkiełka przykrywkowego, tżw. wiszącym szkiełkiem przykrywkowym).

Ze względów optycznych specjalnie do badań w kontraście fazowym doskonałe nadaje się proponowana przez Comsrdona i dc Fon-brune'a komora olejowa. W tym celu na szkiełko przedmiotowe nakładamy pierścień ze sztucznego tworzywa wysokości około 0,5 mm który otrzymujemy razem ze środkami zamykającymi dla kontrastu fazowego (Zeiss). Wgłębienie otoczone pierścieniem wypełniamy całkowicie olejem parafinowym. I w tym przypadku obiekty umieszczamy na środku szkiełka przykrywkowego, zalewając je cienką warstwą pożywki. Następnie szkiełko przykrywkowe kładziemy warstwą w dół na pierścień 1 olej parafinowy. W ten sposób uzyskujemy równą powierzchnię pożywki unikając ujemnego efektu soczewki (rys. 6). Wgłębienie na szkiełku przedmiotowym otoczone pierścieniem ze sztucznego tworzywa możemy wypełnić zamiast olejem parafinowym cienką warstwą agaru, co Jest szczególnie korzystne przy obserwacjach bakterii.

Do obserwacji obiektów bezpośrednio w wypełnionej wodą szalce Petrlego używamy obiektywu do imersji wodnej, który zanurzamy po prestu w płynie. Do tego celu najlepiej nadają się obiektywy ostro zakończone, nie powodujące przy zanurzeniu dużych prądów wody (Leitz). Przy braku takich obiektywów można utyć obiektywu suchego po naciągnięciu na niego małej przezroczystej, plastykowej rurki z umocowanym na drugim Jej końcu szkiełkiem przykrywkowym z kroplą Entellanu (wg v. Stoscha).

ROZJAŚNIANIE OBIEKTÓW ŻYWYCH

Niektóre obiekty nieprzezroczyste można rozjaśniać sztucznie bez większych uszkodzeń.

W niektórych wypadkach brak przezroczystości wynika z obecności powietrza znajdującego się między poszczególnymi komórkami, powodującej całkowite wewnętrzne odbicie. W takim wypadku uzyskujemy wystarczającą przezroczystość, usuwając powietrze za pomocą wodnej pompy ssącej Najpierw umieszczamy obiekt w naczyniu do odpo-