skanuj0007

212

I

i

i

i

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE KWASÓW ALKAN OWYCH

Wiązania wodorowe

Właściwości fizyczne kwasów alkanowych zmieniają sis w szeregu homologicznym podobnie, jak miało to miejsce ć.c innych szeregów. Porównanie temperatur wrzenia kwasów a-kanowych i odpowiadających im pod względem masy cząsteczkowej przedstawicieli innych szeregów homologicznych: alk-* nów. alkanoli, alkanali i alkanonów wskazuje, że temperatura wrzenia kwasów jest zdecydowanie najwyższa. Świadczy oczywiście o silnych oddziaływaniach międzycząstcczkow \, -silniejszych jeszcze niż w przypadku alkoholi. Cząsteczki k» ~ sów karboksylowych mogą tworzyć agregaty dwucząsteczkov>^ połączone dwoma wiązaniami wodorowymi, lub też łańcucr; złożone z wielu cząsteczek. Przedstawiono to schematycznie ru. rysunku 3.19.

WfAŚCIWOŚCI CHEMICZNE KWASÓW ALKANOWYCH

Wiązania wodorowe między cząsteczkami kwasu octowego sł tak silne, że występują nawet w fazie gazowej. Gęstość p&z kwasu octowego w temperaturze wrzenia odpowiada ma = cząsteczkowej około 80 u, a nie - jak należałoby oczekiwa: -60 u. Tłumaczy się to obecnością w parach kwasu octowy: pewnego procentu cząsteczek zasocjowanych dimerów o ': -rze podanym na rysunku 3.19a.

Właściwości chemiczne kwasów alkanowych poznam:-przykładzie ich najważniejszego przedstawiciela kwasu -Urnowego, zwanego potocznie kwasem octowym. Dla porówza nia zbadamy także właściwości kwasu o znacznie dłużsr-m łańcuchu węglowym - kwasu oktadekanowego, znanego ier pod nazwą kwasu stearynowego (dośw. 3.19 i 3.20). .\ cząsteczek tych kwasów przedstawione są na rysunku 3.20.

.0

//

CH₃— \

CH₃-(CH₂)₁₆-

.0

\

un

OH

kwas octowy {kwas etanowy)

kwas stearynowy (kwas oktadekanowy)

Właściwości chemiczne kwasów karboksylowych, poć. jak innych związków organicznych, należy rozpatrywać pod uwagę właściwości zarówno grupy funkcyjnej, jak i w? wości reszty węglowodorowej. Zacznijmy od właściwości _ karboksylowej. Nazwa „kwas” sugeruje, że związki zawis tę grupę wykazują właściwości kwasowe, poznane już p omawiania właściwości związków nieorganicznych. D< czenie 3.19 wykazało, że odczyn wodnego roztworu *: