I-I
W podręcznikach moż-.a zr.a.eźć tysiące prymirywnycr. zada.1, otępiających uczniów (; sprawiających, ze szkoła staje si? 'aź do ból.:" r.udnaj w rodzaju:
W autobusie jedzis 50 pasażerów. Na pierwszym przystanku wysiada S osób. a dosiada si? i lin pasażerów jedzie dalej? Trudności z rozwiązaniem takiego zadania mogą mieć tylko uczniowie ograni-i czeni umysłowo.
Hrak natomiast zadań typu:
(l;‘ W autobusie jadzie .53 pasażerów. Na pierwszym przystanku wysiada 5 grubasów, a dosiada si? 5 szczupłych niewidomych. Ile lal ma kierowca autobusu?
Każdy uczeń, a : nauczycie!, który przeczyta takie zadanie stwierdzi od razu, Ze jest cno mc dc rozwiązań:a, a w dodatku, ze jego autor ,cs: niespełna rozumu Tymczasem można pod ad bardzo wiele I ogicznych rozwiązań’ ’.
Myślenic l?.tcra!nc charakteryzuje się giętkością, a więc elastycznością i oryginalnością pomysłów, w odróżnieniu od płynności myślenia, której uczymy się w szkole.
Płynność myślenia wyraża sic .iczbą wytworzonych w krótkim czasie pomysłów znajdujących, się jednakże w tej samej klasie jakościowej [2).
Giętkość myślenia to zdolność wytwarzania jakościowo różnych i oryginalnych pomysłów. Człowiek kreatywny bez trudności przechodzi z jednej dziedziny w drugą. Nic gubi sic przy tym i nie odchodząc cd głównego problemu potrafi równolegle szukać wielu różnych wariantów rozwiązania problemu.
W ten i|>Dvib ftr.bmro iwrc.-y zmlaN Mór>eh iczwiąza<*:.i ?.".nj<fcią w zz-lączniku na kodcu książki.
Rczwiązarił wszystk :li ?.i:la£ moiiu /i slcżi rkoiio. l ii ;.’ki
Przykład: Zastosowania butelki
Odpowiedź charakteryzująca płynność myślenia: butelka może służyć dc: przechowywania mleka, wody, soków, piwa, wódek i;p.
Odpowiedź charakteryzująca pięt kość myślenia określa takie jej zastosowania, jak: przechowywanie gazów, płynów, mierzenie objętości, wazon na kwiaty, hodowla owadów, przesyłanie informacji (tak jak to robią rozbitkowie) i:d.
Giętkość myślenia wymaga zatem szerokiego i plastycznego myślenia oraz przeskakiwania z. jednej dziedziny do innych, czyli wymaga szerokiego spojrzenia. Jej przeciwieństwem jest sztywność oraz ir.ercja myślenia.
Giętkość myślenia jest immatientną cechą oryginalności, będącej najbardziej charakterystyczną cechą wielkich twórców. Oryginalność to zdolność do wytwarzania niezwykłych i różnorodnych pomysłów, wychodzących poza banalne i debrze zr.ane z doświadczenia rozwiązania. Człowiek myślący oryginalnie jest niezależny od mody i stereotypów. Kie unika także tabu i nic obawia się "wyklęcia”. Zaczyna myśleć c czymś wówczas, gdy inni o tym jut przestali myśleć albo jeszcze nie zaczęl i. Wicie osób nie podejmuje w ogóle prób oryginalnego, wieloaspektowego myślenia, ograniczając swoje rozumowanie do obszaru banalnych rozwiązań. Udowodnił to eksperymentalnie F.C. Bartlett prosząc indagowanych o wypełnienie w całkowicie dowolny sposób luki między dwiema następującymi figurami:
O O
Okazało się, że prawic wszyscy badani ograniczyli się do jodynie dwóch najprostszych rozwiązań, mianowicie do połączenia obri figur linią prostą ciągłą lub przerywaną: