102 Neurofizjologid
rdzenia jako droga korowo-rdzeniowa przednia. Włókna tej drogi krzyżują się częściowo dopiero przed swoim zakończeniem, głównie w segmentąęłuszyjnych i piersiowych rdzenia, gdzie znajdują się a-motoneurony zaopatrujące mięśnie" przykręgosłupowe i proksymalnych odcinków kończyn górnych i dolnych.
Większość (60-65%) włókien drogi korowo-rdzeniowej bocznej (skrzyżowanej) kończy się na wysokości rdzenia szyjnego (zgrubienie szyjne), niewielka ich liczba (10%) w segmentach piersiowych, a pozostałe w segmentach lędźwiowych (zgrubienie lędźwiowe). Włókna drogi korowo-rdzeniowej (skrzyżowanej i nieskrzyżo-wanej), które biegną bez przerwy z kory somatoruchowo-czuciowej aż do rdzenia kręgowego, kończą się na trzech typach komórek rdzeniowych. Stosunkowo niewielka liczba włókien, przypuszczalnie nie więcej niż 15%, tworzy synapsy bezpośrednie z a-motoneuronami rogów przednich rdzenia (strefa IX Rexeda). Przewodzą one impułsacje biorące bezpośredni udział w powstawaniu dyskretnych i precyzyjnych ruchów manipulacyjnych, szczególnie obwodowych części rąk i palców. Przeważająca (około 65%) większość włókien korowo-rdzeniowych kończy się ną neuronach wstawkowych w warstwie VII Rexeda. Neurony wstawkowe przekazują dalej impulsy na a-motoneurony rogów przednich, które już bezpośrednio prze-kazują pobudzenia swoimi aksonami do mięśni szkieletowych.
Impulsację przewodzoną drogą piramidową do a-motoneuronów pnia mózgu oraz rdzenia kręgowego można podzielić na swoistą i nieswoistą. Pierwsza obejmuje włókna drogi piramidowej, pochodzące z komórek piramidowych olbrzymich (Betza), z których każda żaopatruje, bezpośrednio lub poprzez inter- ' neurony, kilka a-motoneuronów podrzędnych jąder ruchowych nerwów czaszkowych pnia mózgu lub nerwów rdzeniowych wywodzących się z rdzenia kręgowego. Druga dotyczy włókien ruchowych pochodzących z wielu różnych obszarów korowych i zaopatrujących nieswoiście równie liczne neurony układu siatkowatego pnia mózgu. Impulsację w tym układzie mają charakter bardziej „rozlany” i warunkują pobudzenie ośrodków znajdujących się w obrębie tego układu (np. ; ośrodka oddechowego lub sercowo-naczyniowego) oraz wywołują pobudzenie kory mózgowej poprzez aktywujący układ siatkowaty, zapewniając percepcję wrażeń zmysłowych, gnozję, myślenie itd.
Włókna drogi korowo-rdzeniowej bocznej, niemal całkowicie skrzyżowane w opuszce rdzenia, kontrolują czynności motoryczne kończyn po tej samej stronie ciała i to głównie w obrębie ich dystalnych części. W związku ze skrzyżowaniem tej drogi kora ruchowa po stronie lewej kontroluje czynności motoryczne prawej ręki i prawej nogi, posiadając nieznaczny tylko wpływ na czynności ruchowe kończyn po stronie lewej. Droga zaś korowo-rdzeniowa przednia kończy się w odcinkach rdzenia poza obrębem jego zgrubień, krzyżując się dopiero przed swoim zakończeniem w rogach przednich i zaopatrując głównie a-motoneurony mięśni tułowia, szyi i proksymalnych mięśni kończyn. Niewielka liczba włókien (około 1%) drogi korowo-rdzeniowej biegnie w sznurach bocznych i nie krzyżuje się przed utworzeniem synapsy z a-motoneuronami mięśni przykręgosłupowych i proksymalnych części kończyn. W związku z tym czynności mięśni szyi, tułowia i proksymalnych części kończyn po jednej stronie są kontrolowane przez korowe ośrodki ruchowe obu półkul mózgowych. Tak więc np. lewa kora ruchowa, która kontroluje czynności prawej ręki i prawej nogi, wywiera także wpływ na ruchy szyi, tułowia i proksymalnych części kończyn po obu stronach.
daia zp<?nńł P1J;armdowej z 2aznaczonymi poziomami uszkodzeń. Uszkodzenia od a do g
j ■ j° zema S°mego neuronu motorycznego (GNM), a uszkodzenie h dąje zespół uszko-, o ego neuronu motorycznego (DNM), Py — droga piramidowa (wg Duusa)
ś£JL