Scan0035 (4)

sekwencji do wzmożonej lipolizy, zmniejszonej lipogenezy, wzrostu katab-o® mu białkowego oraz do poważnych zaburzeń gospodarki wodno-elektrolii: (odwodnienie, zubożenie ustroju w sód, potas i fosfor) i równowagi kw wo-zasadowej. Zwiększenie stężenia ciał ketonowych jest wynikiem nad nego katabolizmu kwasów tłuszczowych, uwarunkowanego zmniejszoną u zacją glukozy oraz zmniejszeniem natężenia procesów lipogenetycznych

Czynniki przyczynowe kwasicy cukrzycowej. Przyczyną kwasicy cukrzyc ketonowej jest bezwzględny lub względny niedobór insuliny. Nadmierna praciiia fizyczna, błaha czasem infekcja bakteryjna lub wirusowa, różnego rodzą stresy fizyczne lub psychiczne są najczęściej spotykanymi przyczynami zapjf czątkowującymi dekompensację cukrzycy. Czasami kwasica cukrzycowa k nowa jest pierwszym objawem uprzednio nie rozpoznanej cukrzycy.

Objawy kliniczne. Postępujące osłabienie, brak łaknienia, bardzo pragnienie oraz senność — to najczęściej spotykane skargi chorego zgłaszają go się do lekarza.

Czasami choroba objawia się jedynie silnymi bólami brzucha i wymio nierzadko błędnie interpretowanymi jako „ostry brzuch”. W zależności stopnia zaawansowania kwasicy nasilenie poszczególnych objawów klim nych może być różne. Niemniej prawie zawsze stwierdza się zapach aceto: znaczną hiperwentylację płuc (oddech Kussmaula) oraz cechy odwodni (miękkie i zapadnięte gałki oczne, niewypełnienie się żył szyjnych u chor leżącego, suchy język, mało elastyczna, sucha skóra). Oligowolemia przyczyną zaburzeń krążenia objawiających się przyspieszeniem czynn serca, hipotonią, a nawet tendencją do zapaści.

W toku miernie nasilonej kwasicy kontakt z chorym jest zwykle utrzyma choć nieco utrudniony. W ciężkiej kwasicy ketonowej chory znajduje w głębokim śnie i nie reaguje na żadne bodźce bólowe.

Badania laboratoryjne. Oprócz znacznej hiperglikemii (powyżej 33,3 mm = 600 mg/100 ml), glukozurii (>0,44 mol/1 = >8 g/100 ml), ketone i ketonurii stwierdza się spadek pH, pC0₂ i stężenia HCOj oraz miern stopnia wzrost stężenia azotu pozabiałkowego. Stężenie sodu w osoczu j zwykle zmniejszone (125—135 mmol/1), potasu natomiast — zwiększ (5,5—6,5 mmol/1). Ponadto stwierdza się leukocytozę, zwiększenie wart hematokrytowej, liczby erytrocytów, proteinemii i stężenia Hb. W kor; wśród badań laboratoryjnych należy wymienić znaczny wzrost stężę wolnych kwasów tłuszczowych, triglicerydów oraz prebeta-lipoprotein.

Rozpoznanie ketonowej kwasicy cukrzycowej na ogół nie jest trudne za podstawie anamnezy cukrzycowej, stwierdzenia zapachu acetonu, hiperwes-tylacji, cech odwodnienia oraz wyników badań laboratoryjnych (hiperglike-mia, glukozuria, acetonuria).

Rozpoznanie różnicowe. Na podstawie objawów brzusznych kwasicy ketonowej (bóle brzucha, wymioty) w przeszłości nierzadko rozpoznawano błędnie ostrą niedrożność jelit. Wyniki badań laboratoryjnych oraz badania przedmiotowego pozwalają jednak z dużym prawdopodobieństwem wyłączyć istnienie „ostrego brzucha”. Ponadto u chorych z kwasicą ketonową pojawiają się najpierw wymioty, a dopiero potem bóle brzucha, natomiast w niedrożności jeż: najpierw bóle brzucha, a dopiero potem wymioty. Należy jednak pamiętać o możliwości współistnienia ostrego brzucha z kwasicą ketonową u chorych na

276