prostokątny (rys. 8.4c). W momencie końcowym w całym przekroju pręta skręcanego występuje naprężenie styczne o wartości z = zpl.
Przejście z trójkątnego rozkładu naprężeń do prostokątnego spowodowane jest tym, że z chwilą osiągnięcia w zewnętrznej warstwie próbki granicy plastyczności naprężenia te nie zmieniają swej wartości aż do momentu, gdy zostaną wyrównane wartości naprężeń w całym przekroju- Dla takiego stanu naprężenia otrzymuje się proste wyrażenie na moment Mpl w funkcji naprężeń tpl:
MPi = KpdF
F
Przyjmując współczynnik bezpieczeństwa
AL
z zależności (8.10) otrzymujemy prosty wzór na długość promienia pręta skręcanego:
r =
(8.12)
Wyznaczona ze wzoru (8.12) wartość r jest około 9% mniejsza od wartości promienia wyznaczonej dla tego samego przypadku ze wzoru (8.9).
Wzór (8.12) można stosować tylko wówczas, gdy:
— obciążenie pręta jest statyczne,
— stanem niebezpiecznym dla materiału pręta jest stan pełnego uplastycznienia.
82. CEL ĆWICZENIA
Celem ćwiczenia jest wyznaczenie modułu sprężystości postaciowej G materiału próbki o przekroju kołowym przez pomiar jej kąta skręcenia.
Ze wzoru (8.7) otrzymujemy:
M /
G = —^MPa, (8.13)
<f>*o
gdzie Ms N-m jest momentem skręcającym próbkę, lp m - długością pomiarową próbki, q> rad — kątem skręcenia odcinka pomiarowego, /0 m4 — biegunowym momentem bezwładności przekroju próbki.
131