skanuj0153

tora 8 i układu fotodioda-oświetlacz umożliwiają pomiar prędkości kątowej: badanego wałka (zespół a) oraz krążka obciążającego 4 (zespół b). Ramię obrotowe 12 może zmieniać swe położenie w zakresie 90°, tj. od poziomego do pionowego położenia osi obrotu wałka 2. Dzięki temu w takim samym zakresie zmienia się kierunek działania siły obciążającej badane ułoży skowanie.

Rys. 2.4. Schemat stanowiska do badania momentu oporów mchu ułożyskowania tocznego; 1 — badane łożyska, 2 — wałek, 3 — tuleja zewnętrzna, 4 — krążek obciążający, S — wkręty do ustalenia położenia kątowego ramienia obrotowego, 6 — płyta czołowa stanowiska, 7 — podstawa, 8 — tarcza impulsatora, 9 — układ fotodioda-oświetl acz, 10 - korpus, w którym ułoży skowany jest wałek, U — silnik, 12 - ramię obrotowe, 13 — oj ramienia, 14 — podziałka,

15 — koło zamachowe

Opory ruchu występujące w badanym ułożyskowaniu spowodują, że krążek obciążający 4, jako związany z pierścieniami zewnętrznymi badanych łożysk, zacznie obracać się ruchem jednostajnie przyspieszonym z przyspieszeniem:

e

(2.11)

gdzie: Wp łj₂ — prędkość kątowa krążka obciążającego 4 w chwili odpowiednio fj i t₂,

t - czas, w którym prędkość kątowa krążka zmienia się z to _t na co₂, t - t_z~

Moment M_t oporów ruchu ułożyskowania może być zatem wyznaczony z zależności:

(2.12)

M_t = Je

gdzie J — musowy moment bezwładności krążka 4 obciążającego badane łożyska.

Jedyną wielkością, po prawej stronie równaniu (2.12), której wartości nie znamy jest przyspieszenie kątowe z, Do pomiaru przyspieszenia zastosowano układ elektroniczny, którego schemat blokowy pokazano na rys. 2.5. Układ ten umożliwia pomiar czasu t, w którym następuje przyrost prędkości obrotowej od znanej wartości Uj do również znanej wartości tu₂.

Rys. 2.5, Schemat blokowy układu elektronicznego do pomiaru czasu przyrostu prędkości obrotowej krążka obciążającego

Konstrukcja stanowiska umożliwia badanie wpływu kierunku i wartości obciążenia na moment oporów ruchu ułożyskowania. Można to zrealizować przez zmianę położenia ramienia obrotowego 12 (kierunek obciążenia) oraz przez wymianę krążka 4 obciążającego ułożyskowanie (wartość obciążenia). Dzięki wymianie tulei pośredniej 3 oraz wałka 2 jest możliwe badanie różnych typów łożysk tocznych.

2.3.2. Analiza ułożyskowania tocznego zastosowanego w ćwiczeniu

W badanym ułożyskowaniu mamy do czynienia z tzw. przypadkiem ruchomego wałka. Oznacza to, że siła obciążająca ułożyskowanie (jest to siła ciężkości krążka 6 i tułei 5) wiruje względem punktu odniesienia na wałku. W nieruchomym układzie odniesienia, związanym np. ze szkieletem stanowiska (rys. 2.4), to wałek porusza się ruchem obrotowym, a kierunek działania siły ciężkości je,st stały.

Otwór w pierścieniu wewnętrznym oraz średnica zewnętrzna łożyska wykonane są z odchyłkami ujemnymi. Pole tolerancji otworu oznaczone symbolem KB zbliżone jest do pola tolerancji K5 według ISO. Skojarzone z, czopem o podstawowym położeniu pola tolerancji h daje pasowanie lekko wciskane do