skanuj50003

k rola procesów etnicznych, narodowościowych i — co jest zjawi-Hłąjświeższej daty — z kręgu ideologii multikulturalizmu. Feno^ lit-naszych czasów jest powrót do więzi i resentymentów etnicznych ecie zdominowanym przez ponadnarodowe korporacje i skompute-rane sieci informatyczne. Antropologia w szerokim zakresie podjęła anie współczesności i włączyła się do rozważań powyższych pro-jw.

rmin „grupa etniczna” zastąpił dawniej używane powszechnie po-»plemienia”, „społeczności plemiennej” czy „społeczeństwa trady-go” (Cohen, 1974, s. 379). Jednakże rzecz nie w prostej zamianie inologicznej, odzwierciedla ona bowiem odpowiednią zmianę w spo-myślenia samych antropologów. Można ją określić jako przejście dań izolacjonistycznych poszczególnych kultur traktowanych jako tzne jednostki strukturalno-funkcjonalne do analiz dynamiki, złości i wzajemnych związków różnego rodzaju etnicznych grup. Sómas Hylland Eriksen wydrębnia następujące podstawowe typy etnicznych (1993, s. 13- 14):

' Miejskie mniejszości etniczne. Badania takich grup aą procesów adaptacji imigrantów do warunków industrialnych, tii rasowych, relacji mniejszości do społeczeństwa goszczącego oraz lemów zmiany kulturowej. W wypadku podobnych zbiorowości w grę idzą wprawdzie ich rozmaite interesy polityczne, ale rzadko docho-; ich strony do żądań niezależności i z reguły podporządkowują się tasadom kapitalistycznego systemu produkcji i konsumpcji. W tym ekście głównie rozwija się dzisiaj ideologia multikulturalizmu, którą iemy się pod koniec rozdziału.

i_Ludy tubylcze (miejscowe). Jest to określenie — często iarwieniu eufemistycznym — pierwotnych mieszkańców danego termin, którzy są obecnie pozbawieni większej władzy politycznej i tylko sowo zintegrowani z dominującym narodem tworzącym państwo. Lu-ikie pozostają często na przedindustrialnym etapie sposobu produkcji nnezentują pozbawiony państwa system polityczny (Minority Rights ip, 1990). Co ciekawe, Baskowie i Walijczycy, mimo iż są tak samo nnymi mieszkańcami dzisiejszej Hiszpanii i Wielkiej Brytanii, jak — iedzmy — amazońscy Jivaro Ameryki Południowej, nie podpadają tę kategorię, o czym decydują względy czysto polityczne. ^-Protonar ody. To grupy najczęściej obecne w mediach w latach ■pięćdziesiątych: Kurdowie, Sikhowie, Palestyńczycy, Tamilowie i cią-pojawiający się kolejni kandydaci, pretendujący do miana „prawdzi-d* narodu. Grupy te mają swoich liderów politycznych oraz ideologów, zy podkreślają podstawowe dążenie ruchów nacjonalistycznych, jakim własne państwo. Są one często terytorialnie zwarte i zakorzenione, nicowane klasowo i pod względem poziomu wykształcenia, liczniejsze zbiorowości z dwóch pierwszych kategorii. Niekiedy określa się je nem „narodów bez państwa”.

135