str 57,58

Skorupa kontyncntitlnn

(5+60 km)

od 5 do 60 km, a skorupa oceaniczna od 0,5 do 5 km, co w porównaniu z promia niem caiej Ziemi (R = 6378 km) stanowi niewielką wartość. Również masa skorup! stanowi niewielki ułamek masy całego globu. Skorupa ziemska znajduje się w ciąj głym ruchu, gdyż jest położona na plastycznej astenosferze. Ruch ziemskiej litosfdl ry jest dowodem aktywności geologicznej naszej planety i wywołuje określone skutki, na jej powierzchni, takie jak: wędrówki ziemskich kontynentów, wybuchy wulkal nów i przesuwanie się płyt tektonicznych, czyli wielkich segmentów litosfery poło! żonych na astenosferze. Skala dryfu kontynentalnego jest bardzo mała, gdyż nie przekracza kilku centymetrów na rok, ale powoduje odczuwalne na powierzchni ziemi skutki. Jest przyczyną trzęsień ziemi, które występują w rejonach aktywności sejsmicznej. Innym objawem geologicznej aktywności Ziemi są wybuchy wulkal nów, czyli erupcje stopionej masy skalnej (magmy) i gazów wulkanicznych, pojal wiające się na skutek gwałtownego wzrostu ciśnienia we wnętrzu kominów wulkal nicznych. Erupcje wulkaniczne mają przebieg bardzo gwałtowny, a towarzyszy im ] wyrzucenie do atmosfery dużych ilości stopionego materiału skalnego, popiołu wulkanicznego i gazów zawierających S0₂, C0₂, parę wodną, HC1 i inne składniki.! Należy podkreślić, że rejony aktywności wulkanicznej pokrywają się w większości! przypadków z rejonami o dużej aktywności tektonicznej.

|H Mułu i innozonle gleby

HpMV|^Mi hniowif warstwę skorupy kontynentalnej, zdolną do zaspokajania zapo-?    roślin na składniki pokarmowe i wodę nazywamy glebą. Środowisko

In składnik przyrody, mieszczący się na styku litosfery, atmosfery i biosfe-i,    się z organicznych i mineralnych ciał stałych (40-^50%), z wody

) | powietrza, które wypełnia przestrzenie między ziarnami gruntu. Sche-H,„i Miniowy lej wierzchniej warstwy powierzchni Ziemi, zwykle do głębokości Ul 1,11 ¥ 1,5 ni przedstawiono na rys. 2.22. w Hm|wv>s/i| warstwę gleby stanowi warstwa próchnicza, w której przebiega procesów życiowych roślin i organizmów żywych. Składa się ona z ob-igllMlyel,, nie rozłożonych do końca części roślin, martwych mikroorganizmów, litimusowych¹³. W skład tej warstwy gleby wchodzą także związki or-m /nr. takie jak: aminokwasy, organiczne kwasy karboksylowe, węglowodany Zawartość próchnicy w glebach może być różna - od poniżej 1% w pia-lT ii,mi Ii pustynnych do 100% na torfowiskach. W Polsce, w glebach mineralnych

1'mrlom A <|mói hniczo-iHMmilmyjny)

Poziom B (wymywania)

poziom C (w mywania)

(hluiln macierzysta My. : n Schemat budowy warstwy gleby

¹' Kwasy humusowe są to wysokocząsteczkowe związki organiczne o różnej budowie, jak np. kwa-«y lulwowc i huniinowc, których skład i budowa jest specyficzna dla danego rodzaju gleby.