ANNA i PIOTR MASZOREK Łódź
POZIOM CECH MOTORYCZNYCH CHŁOPCÓW W STARSZYM WIEKU SZKOLNYM
T) raca obejmowała analizę dynamiki zmian sprawności fi--L zycznej chłopców w wieku 13-14 lat. Dokonano pomiarów niektórych wskaźników budowy somatycznej i sprawności dla określenia, jak przebiega rozwój parametrów w grupie chłopców ze środowiska miejskiego - łódzkiego.
Badania zostały przeprowadzone na 40-u uczniach siódmej a następnie ósmej klasy wybranej szkoły podstawowej. Badania przeprowadzono dwukrotnie w odstępie roku. Dla kontroli poziomu sprawności fizycznej zastosowano test składający się z czterech prób: próby szybkości, wytrzymałości, siły i mocy. Ponadto dokonano pomiarów podstawowych cech antropometrycznych - wysokości i masy ciała. Otrzymane wyniki opracowano przy zastosowaniu podstawowych metod statystycznych.
Z licznych opracowań raportów o stanie zdrowia społeczeństwa wynika, że kondycja zdrowotna jest zła i wykazuje stałą tendencję spadkową.
J. Charzewski w swym raporcie stwierdza, że w całym kraju stale wzrasta procent dzieci zaliczanych do grup dyspanseryjnych. W 1976 roku było ich 20%, w 1983 - 30% a dziś około 40% [1,2],
Do podobnych wniosków doszedł Instytut Matki i Dziecka w Warszawie. W wyniku badań własnych stwierdzono, że 40% dzieci i młodzieży szkolnej wymaga czynnej opieki lekarskiej, 68% sześciolatków wchodzi w wiek szkolny z istotnymi odchyleniami od norm budowy somatycznej i rozwojowej [1,4], Pogarszającemu się zdrowiu dzieci i młodzieży towarzyszy spadek rozwoju sprawności fizycznej. W populacji młodzieży polskiej nastąpiły zmiany wyrażające się leptosomalizacj w budowie ciała i idącym za tym wzrostem liczby osobników typu szybkościowo-zwinnościowego w porównaniu do zmniejszania się osobników siłowo-wytrzymałościowych [5, 6], Przyczyn tego zjawiska jest wiele, lecz do głównej należy zaliczyć niedostateczny udział dzieci i młodzieży w różnych formach aktywności ruchowej.
Znaczna większość dzieci i młodzieży uczestniczy wyłącznie w obowiązkowych lekcjach wychowania fizycznego. Zajęcia te są dla nich jedyną systematyczną formą kształtującą sprawność fizyczną wpływającą na zdrowie. Dla prawidłowego rozwoju dziecko potrzebuje ok. 7-10 godzin dawki ruchowej tygodniowo [2,3].
MATERIAŁ BADAWCZY 1 METODY BADAŃ
Jako metodę badawczą przyjęto test składający się z 4 prób: próby szybkości - bieg na 60 m, próby wytrzymałości - bieg na 1000 m, próby siły - rzut piłką lekarską 3 kg z miejsca oraz próby mocy - wyskok dosiężny.
Próba szybkości. Do pomiaru szybkości został wykorzystany bieg na 60 m. Każdy z uczniów biegł indywidualnie ze startu półwysokiego. Próbę przeprowadzono na bieżni żużlowej bez bloków startowych. Czas biegu mierzono stoperem z dokładnością do 0.1 sekundy. Wykonano 2 próby, liczono lepszą.
Próba wytrzymałości. Poziom tej cechy mierzony był biegiem na dystansie 1000 m. Bieg odbywał się na terenie przyszkolnym. Uczniowie startowali ze startu wysokiego w czteroosobowych grupach.. Czas biegu mierzono stoperem z dokładnością do 1 sekundy.
Próba siły. Do pomiaru tej cechy wykorzystano rzut piłką lekarską o ciężarze 3 kg w tył zza głowy. Próbę przeprowadzono na boisku szkolnym o nawierzchni trawiastej. Pomiar został dokonany taśmą mierniczą z dokładnością do 5 cm. Wykonano 3 próby, liczono najlepszą.
Próba mocy. Poziom cechy mierzono skokiem dosiężnym. Do przeprowadzenia próby niezbędna była tablica z podziałką centymetrową zawieszoną na ścianie. Uczeń stawał przy ścianie z ręką wyciągniętą w górę w celu zaznaczenia miejsca dosięgu. Po czym wykonywał jeden skok próbny i dwa z pomiarem, lepszy wynik wpisywany był do tabel. Skoki mierzone były z dokładnością do 1 cm. Wynik stanowiła różnica dosięgu w pozycji stojącej i w wyskoku.
OMÓWIENIE 1 ANALIZA WYNIKÓW
Wyniki pomiarów budowy somatycznej i sprawności fizycznej chłopców ze szkoły podstawowej przedstawiono w tabelach. Dla celów redakcyjnych pokazano wybrane parametry na przykładzie jednej spośród czterech klas.
Tabela 1 przedstawia wyniki I badania chłopców będących w klasie VII, w roku szkolnym 1995/96 i wyniki II badania w klasie VIII, w roku szkolnym 1996/97.
1. Wybrane elementy budowy somatycznej: masy i wysokości ciała.
- masa ciała - w I badaniu xśred wyniósł 44.8 kg a w II badaniu xśred - 52.0 kg.
Różnica między I i II badaniem wyniosła 7,2 kg .
- wysokość ciała - w I badaniu X|red wyniósł 163.2 cm a w II badaniu xśred - 169.1 cm.