22 Christine Iben
Konsekwencje dla żywienia
Z wyżej podanych uwarunkowań i fizjologii trawienia koni wynikają wnioski co do zestawienia dawki pokarmowej.
Przede wszystkim musimy rozróżnić, czy chodzi tutaj o konie od których wymagana jest zdolność do sprintów, czy chodzi nam o konie od których wymagana jest zdolność do długotrwałego wysiłku.
Odpowiednio wyważone odżywianie jest niezbędnym warunkiem dla osiągnięcia możliwie największej zdolności wysiłkowej. Należy jednak pamiętać, że dobre odżywienie przy nieodpowiednim treningu nigdy nie doprowadzi do oczekiwanych wyników.
Kłusaki, konie galopujące i skaczące muszą posiadać zdolność do maksymalnego wysiłku w krótkim czasie. U tych zwierząt najważniejszy jest metabolizm glikogenu. Oprócz tego. przy karmieniu należy się zastanowić, jakie konsekwencje może mieć przyjęty pokarm dla wagi ciała zwierzęcia. Na przykład pasza objętościowa ma wyraźnie wyższą zdolność wiązania wody niż pasza treściwa, co u koni skaczących lub koni biegających na krótkich dystansach jest bardzo ważnym faktorem, który wymusza zastanowienie się nad zestawieniem dawki pokarmowej.
Zapotrzebowanie na energię koni wyścigowych i skaczących w czasie treningu i sezonu wyścigowego nic jest dokładnie poznane. Niemniej jednak trener przez kontrolę masy ciała, może bardzo łatwo stwierdzić czy zaopatrzenie w energię odpowiada zapotrzebowaniu. Według Meyera zapotrzebowanie wynosi 120 MJ/ME, czyli przeszło dwukrotnie więcej niż dawka podstawowa. To zapotrzebowanie może być bardzo łatwo pokryte przez stosowanie mieszanki siano/pasza treściwa. Zawartość siana powinna wynosić lkg/lOOkg mc i na kilka dni przed zawodami powinna być obniżona do 2/3, aby zapobiec nadmiernemu wypełnieniu przewodu pokarmowego. U nerwowych zwierząt najprawdopodobniej pozytywny efekt zmniejszenia wagi ciała jest mniejszy niż pozytywny efekt, który u tych koni osiąga się dzięki uspokajającemu oddziaływaniu przeżuwania.
Dawka paszy treściwej musi wynosić 1.2 do 1,5 kg/l()0kg m.c. i powinna być podzielona co najmniej na 3, lepiej na 4 porcje. Stosunek białka do energii powinien wynosić Sg strawnego białka surowego/MJ energii strawnej. Poziom mocznika w surowicy krwi może być pomocny w ocenie czy zaopatrzenie w białko jest wystarczające.
W przypadku sprintów, przy krótkotrwałym wysiłku wystarczające zaopatrzenie organizmu w wodę i elektrolity nie przedstawia większego problemu.
Zapotrzebowanie na energię przy długotrwałym wysiłku nie jest dokładnie poznane. Czasami wynosi ono do trzykrotnej dawki podstawowej.
U koni, które są poddane długotrwałemu obciążeniu, zaopatrzenie w płyny i elektrolity stoi na pierwszym miejscu. Gospodarka cieplna tych zwierząt jest bowiem bardzo silnie obciążana, ponieważ tylko 1/3 dol/4 dostarczonej energii zamieniana jest na ruch, natomiast reszta zamienia się w ciepło. Te ilości ciepła musza być odprowadzane wraz z potem. Z I litrem pom zostaje odprowadzone około 2,5 MJ ciepła, wydzielane jest także 3, lg sodu, 1,6 g potasu i 5,5 g chloru. Wraz z tymi pierwiastkami tracone są także małe ilości wapnia, magnezu, azotu i śladowe ilości fosforu, cynku, żelaza, miedzi, selenu.
Bardzo ważne jest to, żeby konie już w czasie treningu były przyzwyczajane do większych ilości płynu. Aby zwiększyć rezerwę wody i soli mineralnych w jelicie grubym można, przy tym kierunku użytkowania koni, zwiększyć zawartość paszy objętościowej do 1,5 kg/lOOkg m.c. aby wyrównać powstające w czasie wyścigów niedobory. Należy jednak pamiętać o tym, że rezerwy sodu, potasu i chloru w czasie wyścigów koni biegających na długich dystansach są niewystarczające i w czasie przerw straty te powinny zostać bardzo dokładnie wyrównane.