~LWF0077

7.    1'apribottiglia - otwieracz do butelek

8.    lo spremiagrumi - przyrząd do wyciskania soku z owoców cytrusowych

9.    lo stuzzicadenti - wykałaczka

10.    il passaporto - paszport

11.    lo scaldabagno - bojler

12.    il tostapane - toster

13.    la lavastoviglie - zmywarka do naczyń

14.    il grattacielo - drapacz chmur, wieżowiec

Czy wiesz, że

W języku włoskim z połączenia czasownika z rzeczownikiem powstają również złożenia, które są nazwami osób: il ficcanaso - wścibski (osoba wścibska) il guastafeste - osoba psująca zabawę, burząca plany il rompiscatole - nudziarz

33

1.	Abbiamo	7. ha	13.	ó
2.	6	8. sono	14.	e
3.	6	9. sono	15.	hai
4.	&	10. ć	16.	Ho
5.	Abbiamo	11. sono
6.	abbiamo	12. sono
\ i	/ v
'W	w:
w	Czy	wiesz, że...?

Czas passato prossimo stawia nas przed koniecznością wyboru pomiędzy słowami posiłkowymi essere i avere. Jest to bowiem czas złożony, który powstaje przez dodanie do formy teraźniejszej czasownika avere lub essere imiesłowu odmienianego czasownika.

W języku włoskim istnieje kilka grup czasowników, które wyróżniono ze względu na podobieństwa i różnice w sposobie tworzenia czasu passato prossimo.

Formę passato prossimo z czasownikiem posiłkowym essere budują:

1.    czasowniki zwrotne:

abituarsi: mi (ci) sono abituato, -a - przyzwyczaiłem(-am) się alzarsi: mi sono alzato, -a - urosłem(-am)/wstałem(-am) sposarsi: mi sono sposato, -a - ożeniłem się/wyszłam za mąż

2.    czasowniki nieprzechodnie, zwłaszcza grupa czasowników wyrażających tzw. ruch ukierunkowany:

andare: sono andato, -a - poszedł/poszła

entrare: sono entrato, -a - wszedł/weszła

durare: e durato, -a - wytrwał/wytrwała

piacere: e piaciuto, -a - podobał się/podobała się

sembrare: e sembrato, -a - wydawała się/wydawała się

servire: e servito, -a - służył/służyła

Z czasownikiem posiłkowym avere łączą się:

1.    czasowniki przechodnie:

preparare: ho preparato - przygotowałem (-am) riordinare: ho riordinato - zrobiłem(-am) porządek

2.    czasowniki nieprzechodnie wyrażające działanie:

lavorare: ho lavorato - pracowałem(-am) pensare: ho pensato - pomyślałem(-am) piangere: ho pianto - płakałem(-am)

3.    czasowniki nieprzechodnie wyrażające pojęcie ruchu, który nie odbywa się jednak w żadnym określonym kierunku:

nuotare: ho nuotato - pływałem(-am), np.: na pływalni passeggiare: ho passeggiato - spacerowałem(-am), np.: w parku sciare: ho sciato - jeździłem(-am) na nartach, np.: przez godzinę Wagg/are: ho viaggiato - podróżowałem(-am), np.: przez całe wakacje

saltare: ho saltato - podskoczyłem(-am), np.: z radości

Niektóre czasowniki, w tym czasowniki modalne, mogą tworzyć formę czasu passato prossimo zarówno z essere, jak i z avere: grandinare: e/ha grandinato - padało (o gradzie) nevicare: h/ha nevicato - padało (o śniegu) piovere: h/ha piovuto - padało (o deszczu) dovere: ć dovuto, -a/ha dovuto - on (ona, ono) musiał (-a, -o) volere: ó voluto, -a/ha voluto - on (ona, ono) chciał (-a, -o) potere: e potuto, -a/ha potuto - on (ona, ono) mógł (-a, -o)