0000008 6

W 1969 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zdefiniowała pojęcie rehabilitacji. Ustalono, że rehabilitacją jest: wyćwiczenie lub przywrócenie jednostce możliwie najwyższej sprawności przez jednoczesne skoordynowane działanie medyczne, socjalne, szkoleniowe oraz zawodowe. Zwrócenie uwagi na tę definicję jest konieczne, zdarza się bowiem używanie wymienne - jako synonimów rehabilitacji - takich terminów, jak: fizjoterapia, fizykoterapia, leczenie usprawniające, kinezyterapia, czy takich określeń, które mają ten sam przedrostek re-, np.: reedukacja, resocjalizacja, rewalidacja.

1.1. Założenia i geneza koncepcji

Jednym z wielu pojęć leżących u podstaw teorii rehabilitacji osoby niepełnosprawnej jest pojęcie aktywizacji ciała i umysłu człowieka. Ciało (łac. soma), jego narządy i układy, w tym i układ nerwowy (ośrodkowy, obwodowy i autonomiczny), są aktywizowane metodami terapeutycznymi, wykorzystującymi właściwości reagowania organizmu na działanie bodźców fizykalnych oraz bodźców psychologicznych. Przykładami aktywizacji umysłu, którego narządem jest mózg, są np. komunikowanie się czy uczenie się. Przeciwieństwem aktywizacji jest bezruch, pojmowany w kategoriach zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Z powodu tzw. barier architektonicznych bądź socjalnych wiele osób niepełnosprawnych, będąc zmuszonych do bezruchu, przebywa stale w domu, poza nurtem życia społecznego. Taki stan osób niepełnosprawnych W. Dega nazwał ich śmiercią socjalną.

Praźródeł koncepcji rehabilitacji osób niepełnosprawnych należy poszukiwać w medycynie epoki renesansu (XV-XVI w.), kiedy to zaprzestano przykuwać do ścian więziennych chorych psychicznie, uznawanych przez lekarzy średniowiecza za opętanych przez diabła. Rehabilitacja osób niepełnosprawnych w rozu-