0000031

Skład 1 litra mleka w "/«

Mleko	Kalorie	Białko	Tłuszcze	Węglom.	Składu. minerał
Kobiece	700	! ,2	4,0	6,8	0,18
Kromie	050	9,4	3,3	4,5	0.75
Kozie	690	3,7	4.0	3.5	0,85

Zapewnienie niemowlęciu czystości, powietrza, słońca i swobody poruszania — to dalsze zadanie wychowawcze.

Przy omawianiu właściwości wieku niemowlęcego zwracaliśmy uwagę na 2 cechy skóry niemowlęcia: jej delikatność, a więc wrażliwość na skaleczenia, zatarcia, oparzenia itd., oraz na rolę skóry jako organu wydalniczego. Toteż dbałość o czystość i pielęgnowanie skóry stanowi ważny czynnik w opiece nad niemowlęciem.

Nie należy też zapominać o roli skóry w odżywianiu niemowlęcia. Część promieni słonecznych z widma pozafiołkowego wyzwala w skórze witaminę D, tak ważną w przyswajaniu wapnia i fosforu i zwalczającą krzywicę. To jest jednym z powodów polecania rodzicom jak najwcześniejszego wynoszenia niemowlęcia na świeże powietrze i na słońce (jednak bez „opalania dziecka” na słońcu wobec możliwości łatwego przegrzania dziecka). Poza tym spacer dla niemowlęcia jest czynnikiem i hartującym fizycznie, i jednocześnie wybitnie dodatnio działającym na układ nerwowy (lepszy sen, apetyt, szybszy rozwój psychiczny).

Niemowlę już od urodzenia ćwiczy swe mięśnie, wykonując najpierw chaotyczne, później bardziej skoordynowane i celowe ruchy. Nadmierne zawijanie i krępowanie dziecka nie tylko prowadzi do gorszej wentylacji skóry, ale i utrudnia mu ruchy, opóźniając jego rozwój fizyczny.

Rozwój psychiczny niemowlęcia idzie również szybkimi krokami naprzód. Odsyłając znowu czytelnika do specjalnych prac źródłowych należy podkreślić tutai. że na rozwój ten ma duży *■ —*    wprjunkl otoczenia mogą za-

rowili/ firepo,.,.    P^rz,V(en rozwój (pierworodni, jedy-

naki, dzieci rodziców starsz>ći.^L' ita.) ułatwiając powstawanie nerwic, jak i opóźniać (dzieci zakładowe;.

Ponieważ na ogólny rozwój fizyczny w dużej mierze ma wpływ rozwój psychiczny (i odwrotnie), konieczne jest unormowanie wychowania niemowlęcia.

Niemowlę bardzo łatwo ulega zakażeniom. Wprawdzie w pierwszych miesiącach życia broni je jeszcze odporność uzyskana z krwi matki, ale tylko wobec niektórych chorób (np. odra, płonica, błonica, dur brzuszny) i na krótki okres czasu (od 3—6 mieś.).

Wobec zakażeń takich, jak grypa, krztusiec, gruźlica, kiła, rzezączka, i wobec wielu innych niemowlę jest bezbronne. Zakażenie kiłą następuje najczęściej w okresie ciąży, prowadząc zwykle do porodów martwych lub wcześniactwa względnie ciężkiej choroby niemowlęcia. Zakażenie gruźlicą następuje po porodzie, jeżeli dziecko zetknie się z osobnikiem prątkującym (wydzielającym prątki gruźlicze). Zakażenie gruźlicą w wieku niemowlęcym jest bardzo niebezpieczne. Także każde inne zakażenie (choćby grypowe) ma zwykle ciężki przebieg i łatwo daje powikłania. Wszystko to zmusza nas do ochraniania dziecka przed źródłami zakażenia, a źródłem tym jest przede wszystkim chory człowiek Im mniej osób (dorosłych lub dzieci) styka się z niemowlęciem, tym mniej szans na zakażenie. Toteż w Polsce Ludowej zwraca się baczną uwagę na stosowanie właściwych przepisów higienicznych w żłobkach, skupieniach niemowląt. Specjalne rozporządzenia regulują zapisywanie dzieci do żłobka (kontrolę, „filtr”) przy codziennym przyjęciu, nadzór nad stanem zdrowia w czasie pobytu itd. Umożliwia to ochronę dzieci przed zakażeniem, zapewniając im jednocześnie racjonalną opiekę zdrowotną i wychowawczą. Szczepienia ochronne (poza szczepieniem ospy) małą jeszcze odgrywają rolę w uodpornianiu niemowlęcia.

OKRES PRZEJŚCIOWY (WIEK I DO 3 LAT)

Z okresu niemowlęcego dziecko przechodzi w okres dziecięcy.

0    ile niemowlę charakteryzowało:

1)    silne związanie jeszcze z matką przez karmienie piersią

1    przewaga diety mlecznej,

2)    unieruchomienie w przestrzeni, związane z brakiem umiejętności chodzenia,

fil