011

W P R OWAD ZENIE

Historia ogrodów

KAŻDA KSIĄŻKA O PROJEKTOWANIU ogrodów powinna zaczynać się od analizy historycznej, albowiem przeszłość stanowi główne źródło i podstawę rozważań. Nie należy jednak rozpatrywać historii ogrodów w oderwaniu od innych zagadnień. Styl jest tworzony przez społeczeństwo,.jego ewolucja zatem odzwierciedla zmiany obowiązujących wartości i ideałów. Najbardziej fascynuje mnie sposób, w jaki wizja ogrodu oscyluje pomiędzy pragnieniem „pozbycia się” natury a dążeniem do jej włączenia w kompozycję.

OGRODY ORIENTALNE

Wysoki mur, woda, zaciszne sanktuarium i cień

-    oto elementy i tradycja ogrodów Wschodu. Ogród był odbierany jako osobny świat, odseparowany od codziennych trudów pustynnego życia koczowników. Miejsce, gdzie widok i -szmer płynącej wody odgrywały ważną rolę.

Jeśli uświadomimy sobie surowość środowiska pustynnego, nie powinno nas dziwić, że ideał

-    rajski ogród z Koranu - był trudno osiągalny. Jego forma - prostokąt przecięty krzyżem kanałów - była łatwa do realizacji, jeśli wody było pod dostatkiem. Kłopotów przysparzało utrzymanie obfitej roślinności, w tym drzew dostarczających cienia i owoców, a także dywanów kwiatów otaczających - przynajmniej wedle współczesnych ilustracji - ogrodowe pawilony. Krużganki ocieniające dziedzińce pozwalały utrzymać chłód w pomieszczeniach. Wewnętrzne i zewnętrzne przestrzenie przenikały się wzajemnie, a bogactwo dekoracji i zmienna perspektywa były potęgowane i podkreślone grą światłocienia.

Praktyczne aspekty ogrodów islamu, pierwotnie charakterystyczne tylko dla najgorętszych, pustynnych rejonów, mają głęboko filozoficzne podłoże. Główmy zbiornik wodny, zazwyczaj w kształcie krzyża, dzieli ogród na czteiy części i symbolizuje cztery rzeki raju wymienione w Koranie: wody, mleka, wina oraz miodu.

Wraz z rozprzestrzenianiem się islamu inne kultury, takie jak hinduizm w Indiach, dodawały do bogatej tradycji muzułmańskiej swmje wpływy i symbolikę, dzięki czemu ogród orientalny ma tak bogate i fascynujące dziedzictwo.

Ogród dzielony. poniżej Tadź Mahal w Indiach, powstałe w 1654 roku, to doskonały przykład tradycyjnego ogrodu islamskiego, podzielonego kanałami na cztery części.

Styl marokański. obok Dziewiętnastowieczny ogród przydomowy, z charakterystyczni!, centralnie umieszczoną fontanną oraz bogatymi ozdobami z ceramiki.

JSst i		:* '« *
		tU - ^
	i i ć. jt