0261

ciśnień w drogach oddechowych kierująca strumień powietrza do pęcherzyków. Podczas spokojnego wydechu mięśnie oddechowe rozluźniają się, klatka piersiowa zmniejsza objętość, siły sprężyste — inaczej zwane retrakcyjnymi — zmniejszają objętość pęcherzyków. Ciśnienie wewnątrzopłucnowe rośnie do wartości około —330 Pa (—2,5 mm Hg), a śródpęcherzykowe staje się nieco dodatnie, około — 200 Pa ( i-1,5 mm Hg). Powietrze jest wypierane z płuc do atmosfery. Ciśnienie wewnątrzopłucnowe zmienia się więc w rytmie oddychania w granicach od —330 do —800 Pa (—2,5 do —6 mm Hg) pociągając za sobą zmiany ciśnienia śródpęchcrzykowego w granicach od —200 do -1-200 Pa (od — 1,5 do +1,5 mm Hg), ryc. 14.2.

Podczas wdechu zostaje do płuc wprowadzona objętość powietrza zwana objętością oddechową V_T\ przy spokojnym wdechu wynosi ona około 0,51. Objętość powietrza

dV_T

wy

d t

wdychana i wydychana w ciągu minuty, zwana wentylacją minutową V_T —

nosi przy spokojnym oddychaniu (około 15 oddechów na minutę) około 8 1/min. Podczas dłużej trwającego wysiłku fizycznego wentylacja może wzrosnąć 10-krotnie, na krótki czas nawet 20-krotnie. Wzrost ten jest wynikiem zwiększonej objętości oddechowej, jak i częstotliwości oddechów.

14.1.2. Rola właściwości sprężystych tkanki płucnej i napięcia

powierzchniowego warstwy powierzchniowej pęcherzyków.

Histereza objętościowo-ciśnieniowa

Właściwości mechaniczne tkanki płucnej bada się na płucu wyizolowanym. Płuca nadmuchuje się powietrzem (inflacja), mierząc ciśnienia i odpowiadające im objętości. To samo czyni się przy opróżnianiu płuc (defiacja). Wyniki otrzymane na płucu kota przedstawia ryc. 14.3.

Można zauważyć, że inaczej zmienia się objętość płuc przy podwyższaniu ciśnienia jak przy jego obniżaniu, zjawisko to nosi nazwę histerezy objętościowo-ciśnieniowej. Wyjaśnienie zjawiska histerezy jest sprawą złożoną, odpowiedzialnymi za nie są w pierw-

Ryc. 14.3. Histereza objętościowo-ciśnieniowa podczas inflacji i deflacji izolowanego płuca kota.

268